Kıymetli okurlarım; bu haftaki yazımızda; özellikle Şirket biçiminde mükellefiyet tesis ettirmiş veya birinci sınıf tüccar olarak kategorize edilen işletmelerimizin görece olarak daha sık karşılaştığı bir durum olan ve halk arasında ‘naylon fatura’ olarak bilinen önemli bir konu hakkında birtakım temel bilgileri paylaşacağız.

‘Naylon fatura’ olarak bilinmesine karşın; asıl ve teknik adı ‘SAHTE ve MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE’ olup kısaltması SMİYB’dir.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ‘Kaçakçılık Suçları ve Cezaları’ başlıklı 359.Madde’sinin a ve b bentlerinde ‘SAHTE ve MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE’ tanımlanmıştır. Bahse konu madde metni şöyledir:

MADDE 359-

1. a) Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan;

1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler,

2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, Hakkında on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fıkra hükmünün uygulanmasında gizleme olarak kabul edilir. Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ise, MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGEDİR.

1. b) Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, SAHTE BELGEDİR.

Madde metninden anlaşılacağı üzere; gerçek bir alışverişe dayanmayan belgeler SAHTE BELGELERDİR.Gerçek bir alışverişe dayansa dahi içerik ve miktar itibariyle doğru olmayan belgeler de YANILTICI BELGE olarak değerlendirilmektedir.Yani bir mükellef vergisel veya başka birtakım niyetlerle herhangi bir mal ya da hizmet almadığı halde FATURA TEMİN EDEREK kullanırsa SAHTE BELGE söz konusu olur.Ya da tonu 1600 dolardan 10 ton alüminyum aldığı halde tonu 1700 dolardan 20 ton alüminyum  faturası temin eden mükellef MUHTEYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE kullanmış olacaktır.Faturayı düzenleyen firmaların zaten 1.dereceden sorumlu olduğu da tabiidir.

İşin daha da vahimi,mükelleflerin hiç azımsanmayacak bir kısmı direkt olarak böylesi bir durumun içerisine girmemiş dahi olsalar zincirleme olarak kendilerini bir soruşturmanın içinde bulabilmektedirler. Şöyle ki; bir tedarikçisinden hammadde veya herhangi bir emtia ya da hizmet vb. alımı yapan bir mükellef hiç tanımadığı üçüncü bir ‘alt’ firmanın SMİYB raporuna konu olması nedeniyle; Özel Esaslar olarak adlandırılan; eski adıyla ‘Kod listesi’ ya da ‘kara liste’ olarak bilinen listelere girme tehlikesiyle ve bu bağlamda ciddi vergi cezaları ve ceza davaları ile karşı karşıya kalabilmektedir.Yasal ya da Anayasal olarak hiçbir dayanağı olmayan Kod Listesi / Özel Esaslar uygulaması tamamiyle Maliye Bakanlığı’nın inisiyatifi ile uygulanmakta olup maalesef birçok firmayı hareket edemez duruma getirebilmektedir.

Örnek verecek olursak, İzmir’de bir toptancıdan 100 Kasa limon alan bir firma nakden ödemesini yaparak ve irsaliye ve faturasını alarak yola çıksa, nakliye işlemini de hizmet alarak yapsa ve o işlemin de faturasını alsa; aylar ve hatta yıllar sonra bir tebligat alarak; limon aldığı firmanın veya bir alt firmanın beyanda bulunmadığından hareketle, bahse konu faturayı defter ve belgelerinden çıkararak ilgili vergi aslı ve vergi ziyaı ceza tutarlarını ödemeleri gerektiği;aksi halde Özel Esaslar KOD 2  listesine gireceği gibi hiçbir yasal dayanağı olmayan İÇ UYGULAMA ürünü bir ‘tehditle’ muhatap olabilecektir.Özel Esaslar uygulaması; Gelir İdaresi Başkanlığı’nın

201/2 sayılı İç Genelgesi ve 23.11.2001 tarih ve 24592 numaralı Resmi Gazetede yayımlanan 84 Seri No’lu KDV Kanunu Genel Tebliği, Anayasa’ya ve İdari Yargılama Usulü Kanununa açıkça aykırılık teşkil etmektedir.

Firmalar olası incelemelerde ve teftişlerde sıkıntı yaşamamak

için; Mümkünse her türlü alımlarına ait ödemeleri banka, PTT, Finans Kuruluşlarını kullanarak yapabilirler. Bu % 100 çözüm olmasa dahi nakit yapılan ödemelere göre daha avantajlı bir pozisyon anlamına gelecektir. Ayrıca mal taşınması söz konusu ise Faturaya ek olarak Sevk irsaliyesi,Taşıma irsaliyesi,taşıma faturası alınması ve tutarlı olması da önemlidir.İlgili resmi belgelerin kanunda açıklanmış bulunan şekil şartlarına uygun olması ve üzerindeki bilgilerin ve imzaların eksiksiz olması da önemlidir. Şüphe söz konusu ise; alım yapılan firmanın öndeki dönem ve ilgili dönem KDV tahakkukunun incelenmesi elzemdir.Yine alım yapılan firma ile faturadaki firma bilgilerinin eşleşmesi gerekmektedir.

Vergi mükelleflerini; dolayısıyla yurttaşlarını yukarıda sıraladığımız önemli tehlike ve risklerle ‘adeta’ donatan ve ‘başbaşa bırakan ‘ Devlet İdaresi ve özellikle Maliye Bakanlığı, denetiminde bulunması gereken ekonomi ve ticaret alanını yasa dışı firmaların egemenliğinden kurtaracak adımlar atmalı; evrensel demokratik değerlere ve dünya uygulamalarına bakarak mevcuttaki  ‘yasadışı’ fiili durumu düzeltmeli ve firmaları daha fazla mağdur etmemelidir. Yasal dayanağı olmayan Kod listesine aldığı firmalardan mal alan firmaları da kod listesine alan Vergi İdaresi Kod Listesini kamuya da AÇAMAMAKTADIR. Bu da bir başka handikaptır.

Anayasanın 2, 10, 11 ve 167. maddeleri ile İdari Yargılama Usulü Kanunun 2.Maddesine açıkça aykırı olan ÖZEL ESASLAR/KOD LİSTESİ uygulamasına derhal son verilmesi gerekmektedir. Ancak mevcut durumda firmalar da alımlarını yaparken bu hususları iyi analiz etmeli ve emin olmadıkları firmalarla yaptıkları alış verişlerde azami özeni ve dikkati göstermelidirler. Aksi halde yılların emeği ve çabası bir yanlış kararla uçup gidebilir. Sahte ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge konusunda alınacak önlemler noktasında danışmak isteyen, ya da vergi incelemesi geçiren okurlarımızı Torbalı’da bulunan ofisimize bekleriz.

Sağlıcakla kalın.

smmm.azatkaya@gmail.com

www.azatkaya.com

02328565657