Katıra sormuşlar “baban kim” diye…

“Valla, at dayım olur” demiş.

Yani sizin anlayacağınız, anası at, babası eşek olan, melez bir hayvandır katır.

Ne eşektir, ne de at…

Ama, her ikisinin de üstün meziyetlerine sahip, sağlam, çalışkan bir hayvandır. Özellikle, kaçakçılık yapılan bölgelerde Reşat altını gibi, aranılan kıymetli bir taşıma aracıdır.

Kaçakçıların göz bebeğidir, ekmek teknesidir, mayınlı arazilerde önden giden cankurtaranıdır…

O bölgelerde, taksiden daha kıymetlidir. Dersem yalan olmaz. Uzun lafın kısası, kaçakçılıkla geçinenlerin olmazsa olmazıdır katırlar.

Şimdi durup dururken bu katır muhabbeti de nerden çıktı diyecek olursanız…

Bir ara, kaçakçılığı önlemek için, güvenlik güçlerinin katırları vurdukları söylentileri çıktı.

Bu söylentileri araştırmak üzere bölgeye bir heyet gidiyor ve neticede 17.04.2015 tarihli gazetelerde “Şırnak Valisi’nden bir garip katır açıklaması” başlıklı bir haber çıktı.

Haber şöyle:

“ŞIRNAK’ta kaçakçılıkta kullanılan katırların infaz edilmesi tartışması, Vali Ali İhsan Su’nun olay hakkındaki son açıklaması ile bambaşka bir boyuta taşındı. CHP Milletvekili Melda Onur, HAYTAP (Hayvan Hakları Federasyonu) üyeleri ile birlikte 25 katırın öldürülmesini incelemek için gittiği Şırnak’ta, Vali görüşmede bize, katırların vurulup öldürülmediğini, silah sesinden korkup, uçurumdan düştüklerini söyledi dedi.”

İşte bu haberler üzerine, ben de bu inatçı, çalışkan ve zor şartların taşıma aracını sizlere tanıtayım dedim.

Eskiler katırı bilir de, gençler pek bilmezler. Buralarda pek fazla kullanılmazlar. Ama eskiden buralarda da görülürlerdi. Eşekten büyük, attan küçük cüsseli, üreme kabiliyeti olmayan, yani “kısır” olan bu sevimli hayvanın huyları, bazı insanların özelliklerini anlatmakta da kullanılır.

Mesela, inatçı insanlar için “katır gibi inadı var” denir.

Ağır iş yapanlar, çok çalışanlar için “katır gibi çalışıyor” denir.

Eleştiriye tahammülü olmayanlara bulaşılmaması gerektiğini anlatmak için de “Fincancı katırlarını ürkütmeyeceksin” denir.

Kendini fazla öven insanlar için de “Hacı Kadir’in katırı, her yerde sayılır hatırı” lafı kullanılır.

Malum, katırın babası eşek, o halde eşekle ilgili bir fıkra gider artık…

Kozan’lı eşeğiyle Adana’ya gidiyormuş…

Bakmış ki git git, yolun biteceği yok…

Gelen kamyonun birine durması için el kaldırmış. Duran kamyoncuya seslenmiş: “Hemşerim bizi de Adana’ya kadar götürür müsün?”

Şoför: “Götürürüm ama, eşek için 5 lira, senin için de 15 lira alırım” demiş.

Kozan’lı: “Yahu benden de 5 lira alıver, benim eşekten ne farkım var” demiş.

Alın size Fuzuli’den küçük bir de şiir.

“Mey Biter Saki Kalır

Her Renk Solar Haki Kalır

Diploma İnsanın Cehlini

Alır da

Hamurunda Varsa Eşeklik

Baki Kalır.”

Bugünkü yazımızı da şu güzel sözlerle noktalayalım.

Konu ne olursa olsun:

“Verdiğin üzüntü” ve aldığın “ah” bir cam parçasından daha keskindir: Dönüp dolaşıp, üzerine basarsın… “Kime ne yaparsan,” bir gün aynısını yaşarsın…”

Tekrar buluşabilmek umuduyla esen kalın.