“Agir agir çikacaksin bu merdivenlerden

Eteklerinde günes rengi bir yigin yaprak..”

Bu dizeler sair Ahmet Hasim’e ait. Ahmet Hasim (1884-1933), siirimizde “sembolist akim”in öncüsü bir büyük usta. O’na göre; “siirin dili, anlasilmak için degil, hissedilmek için yaratilmistir.”  Bir yazisinda Hasim; “Anlam bulmak için siiri desmek, eti için bülbülü öldürmek gibidir” der. Pablo Picasso (1881-1973), 20. yüzyil sanatina damgasini vurmus bir ressam ve heykeltiras. Eserlerinde genellikle sira disi bir çizgi çizen Picasso’nun “balik” adli tablosunu gören bir kisi “tuhaf” der, “bunun neresi balik?” Ustanin cevabi “o, balik degil ki” olur. “-Peki, ya ne?” “-Resim, sadece bir resim”.

Bir gün Picasso’nun sergisinde bir kadin, tablolardan birini ünlü ressama göstererek: “-Ben bu resimden hiçbir sey anlamadim” deyince Picasso sormus: “Siz Çince biliyor musunuz bayan?” Kadinin cevabi “hayir” olunca Picasso: “Ama Çinceyi bir buçuk milyar insan konusuyor ve anliyor” demis. Bir bizden, bir de onlardan, ama, tek bir dünyadan yaptigim bu iki alintidan sonra, kimselere sanat dersi vermek gibi bir haddim ve yetenegim de olmadigina göre; güzel yurdumun en kuzey dogu kösesinde, serhat sehri Kars’ta, tam da komsumuz Ermenistan ile iliskiler isitilmaya(!) çalisilirken, komsuya dogru boy gösteren ve henüz tamamlanmamis durumdaki “insanlik aniti”na “ucube” diyenlerle, bir zamanlar “sanatin içine tüküren” kafalari biraz Hasim’e, biraz da Picasso’ya havale ediyorum. Ertesi gün durumu düzeltmeye çalisirken hayli zorlandigini gördügüm Sayin Kültür Bakani’na da “kolay gelsin” diyorum.

“Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda bir nefes sihhat gibi”

Bu dizeler de, Kanuni Sultan Süleyman’a ait. Kanuni Sultan Süleyman Han (1495-1566) bir “cihan padisahi”. Uç kitada (Avrupa, Asya, Afrika) hüküm sürmüs bir imparatorlugun lideri. Avrupaliya göre O bir “Muhtesem Süleyman”. Yavuz Sultan Selim’in oglu. Belgrad’i fetheden, Cezayir’i Osmanli topraklarina katan, Imparatorlugu altin çagina eristiren bir hükümdar. Ayni zamanda seçkin bir sair. Ama hepsinden önce, o bir insan. Yani, yaratilmis iki cinsten birisi. Onun da bes duyu organi var. Imparatorlarin ve padisahlarin çalkantili ve dillere destan yasamlarinin bir kenarinda, örnegin, duygusal ve cinsel dünyalarinin olmadigini söylemek mümkün müdür?  Bir belgesel özelligi tasimayan televizyon dizisinin daha ilk bölümünden hareketle, en yüksek perdeden çikan seslere bakin. Kiyametler kopuyor. Sanki “Muhtesem Yüzyil” diye bir televizyon dizisi çekilmeseydi Istanbul’da bir semte bile isim olan “Harem” tarihimizden silinecek miydi? Taht ugruna islenen aile içi cinayetler bilinmeyen sirlar midir? Çogumuzun çocuklugunu, Osmanli fedailerini konu alan Malkoçoglu filmleri süslemedi mi? Bugün insanimizi ekran karsisina yapistiran, bir zamanlarin “Dallas” dizisine nal toplatan, kiloluk Brezilya dizilerinin pabucunu dama atan ahlâk, bilgi, kültür ve egitim fukarasi onca dizi yayinda iken ve bu durumdan dizi oyunculari bile yakinirken, “Muhtesem Yüzyil” adli diziye saldiranlar ya Harem’e sunulan güzeller güzeli cariyeleri, kadin efendileri, gözdeleri sadece birer kenar süsü; odalik, ikbal gibi kelimeleri de hayal ürünü sanmakta ya da vatandasi hepten cahil yerine koymaktadirlar. Okuma yazmasi olan ve internet denilen muhteremi tiklayan herkes, örnegin, Hürrem Sultan (Roxelana)’in Ukraynali Ortodoks bir aileden gelme oldugunu ögrenebilir ve yine birçok padisah haniminin da Sirp, Bulgar, Macar ya da Rus oldugu bilgisine kolayca ulasabilir. Bu dizi olmasaydi bunlarin bilinmeyecegini sananlardan misiniz yoksa? Koca Sultan, Muhtesem Süleyman basini söyle bir kaldirsa: “Bre melunlar! Ben ki üç kitada at kosturmus Osmanli padisahiyim, verimli topraklarimin güzel baglarindan yapilan içkiden iki damla içtiysem size ne? Içtiysem ben içtim. Içmek ya da içmemek benim irademde degil mi? Utanmadiniz mi beni politikaniza alet etmeye? Velev ki içtim, velev ki sevdim! Deger mi çikardiginiz patirtiya? Bilmez misiniz ki altin yere düsmekle degerinden kaybetmez.” Demez miydi?

Saygilarimla.