Ege, Dogu ve sahil bölgelerinde yetisen kaparilerin salamurasini yapan ve Ispanya üzerinden tüm dünyaya ulastiran Bon Food, 1.8 milyon dolar olan ihracatini 2.5 milyon dolara çikarmayi hedefliyor
YAZIBASI’NDA 10 yildan bu yana faaliyet gösteren Bon Food firmasinda, ülkenin dört bir yanindan toplanan kapariler, önce Ispanya’daki merkeze, oradan da basta Amerika ve Avrupa ülkelerine ihraç ediliyor. 2011 yilinda 1.8 milyon dolar ihracat rakamina ulasan Bon Food, 2012 yilinda bu rakami 2.5 milyon dolara çikarmayi hedefliyor. Halk dilinde Geber Otu, Gebere, Gebre, deve dikeni, kedi tirnagi ve menginik gibi isimlerle de bilinen kapari, hem gida hem ilaç hem de kozmetikte aranan bitkiler arasinda yer aliyor.
ISPANYOLLAR KURDU

FABRIKA Müdürü Ali Akça, 1998 yilinda Kemalpasa’da bir fabrikada üç aylik dönemsel çalismalarla, toplanan kaparilerin Ispanya’ya ihracatinin yapildigini söyledi. Bu dönemde bir aile büyügü vasitasiyla isin merkezi olan Ispanyali yetkililerle tanisan Akça, Ispanyollara Yazibasi’nda yerlesik ve devamli üretim yapan bir fabrika kurulmasini önerdi. Fikre olumlu yaklasan Ispanyollar, 2002 yilinda Yazibasi’nda 2 bin 320 metrekare alana fabrika kurdu. 10 yildan bu yana faaliyet gösteren fabrika, agirlikli olarak Izmir, Manisa, Denizli, Gaziantep, Urfa, Mardin ve Siirt olmak üzere ülkenin dört bir yanindaki köylülerden kapari topluyor. Ustelik Özbekistan ve Kirgizistan’dan da ithalat gerçeklestiriyor.

SALAMURA YAPILIYOR

MAYIS ayinin ilk haftasi topraktan çikmaya baslayan kapari, haziranin ilk haftalarinda tomurcuk veriyor. Eylül ayinin ikinci haftasina kadar toplanan kapariler, fabrikaya getiriliyor. Çok aci oldugu için 2 ay boyunca salamurada bekletilen kapari, terbiye edildikten sonra elekten geçirilerek 5 ila 13 milime kadar boy boy ayriliyor. Eleme islemi sayesinde sapli kapariler ve toplanan kaparilere karisan yabanci maddeler ayristiriliyor. Temizlenen ve boylarina göre ayrilan kapari, yeniden salamura edildikten sonra temizlenmis ve boylarina göre ayrilmis bidonlara yerlestirilerek ihracata hazirlaniyor. Hazirlanan bidonlar, Ispanya’daki merkeze gönderiliyor.  Kapari, tursu olarak tüketilebilecegi gibi, salatalarda,  pidenin üzerinde, balik ve et yaninda garnitür olarak tüketilebiliyor.

DEVLET KORUMA ALTINA ALDI

MERKEZI Ispanya’da bulunan ve yüzde 100 ihracat yapan Bon Food Gida Urünleri fabrikasinda 29 kisi görev yapiyor. Kemalpasa’da iki, Çigli, Söke, Turgutlu ve Torbali’da birer tane olmak üzere toplam 6 firma bu sektörde bulunuyor. Kapari’nin Ispanya’da milli bitki ilan edildigini ve devlet tarafindan koruma altina alindigini belirten Ali Akça, “Ve kapari Ispanya’da erozyona karsi dikimi yapilan bir bitki. Türkiye’de bu bitkinin kiymeti maalesef bilinmiyor. Çogu zaman fark edilmeden yanindan geçilen bu bitkiden vatandaslar çogu zaman budayip kurtulmaya bile çalisiyor. Kapari yasama bu kadar siki sikiya sarilirken insanoglu bu bitkinin mucizelerini bilmeden ondan kurtulmaya çalisiyor” dedi.

YUZDE 70’INI AMERIKA TUKETIYOR

KAPARI, Ispanya’dan ise dünyanin dört bir yanina gönderiliyor. Dünya çapinda kaparinin yüzde 70’ini Amerika, geriye kalan payi ise Avrupa ülkeleri tüketiyor. Türkiye’de ise kapari, sadece 5 yildizli otellerde ve büyük marketlerin tursu ve konserve reyonlarinda bulunuyor. Türkiye’de 3 kalitede kapari bulundugunu belirten Ali Akça, en kalitelisinin renk, tat ve bekleme süresi bakimindan Ege Bölgesi’nde yetistigini söyledi. Ege Bölgesi’nde yetisen kaparinin altin sari rengi oldugunu ve kavanoza girdikten sonra muntazam bir görüntü olusturdugunu belirten Akça, “Insanlara faydalari saymakla bitmeyen kapariyi hayvanlar tükettiginde ise et, süt ve yumurta veriminde artis gözleniyor” dedi. Kapari, tursu olarak tüketilebilecegi gibi, salatalarda,  pidenin üzerinde, balik ve et yaninda garnitür olarak tüketilebiliyor.

KAPARI NEDIR?

ULKEMIZDE dogal olarak yetisen bir bitki türü olan kapari pek çok hastaliga karsi bagisikligi güçlendiriyor. Dogada kendiliginden yetisiyor ve 450 yil kadar yasayabiliyor. Tomurcuklari gida olarak tüketildiginde antibiyotik içerdiginden pek çok hastaliga iyi geliyor. Vitamin, mineral ve protein bakimindan oldukça zengin oldugu için hem besleyici hem de doyurucu bir ürün olarak karsimiza çikan kaparinin tomurcuklari gida ve ilaç olarak, yapraklari ve dallar kozmetik ve ilaç sanayinde kullaniliyor. Uluslar arasi Kanser Enstitüsü’nde yapilan çalismalarda kapari, anti tümör aktivitesi saglayan ekstratin hazirlanmasinda kullanilan bitkiler arasinda yer aliyor. Bunlarin yani sira gençlestirici ve afrodizyak etkisi bulunuyor. Kabizlik giderici, idrar ve balgam söktürücü, solucan düsürücü, agri kesici, kansizlik, dalak büyümesi, romatizma, felç, gut, hemoroid, ülser, MS hastaliginda kullanilan kapari, kanin temizlenmesinde, kadinlarin regl dönemlerinin düzenlenmesi ve agrilarinin giderilmesinde ve karaciger fonksiyonlarini düzenlenmesinde de etkin rol oynuyor.

ZEYTINYAGI’NDA ITALYA’YA RAKIP OLACAK

HEDEFLERININ büyük oldugunu belirten Akça, fabrikayi yine Yazibasi’nda olmak üzere 10 bin metrekare kapali alana tasiyarak kapasitelerini artiracaklarini söyledi. Yeni fabrikada kaparinin yani sira kuru domates, zeytin ve zeytinyagi ihracatina da baslayacaklarini belirten Akça, bu projelerini en geç 2015 yilina kadar tamamlamayi hedeflediklerini belirterek, sunlari söyledi: “Ispanya kaparide birinci ülke konumunda ama zeytinyaginda da iddiali. Zeytinyaginda birinci ülke ise su anda Italya olarak görünüyor. Biz zeytinyaginda da bir numara olmayi hedefliyoruz. Bu nedenle isletmede kapasitemizi artirip zeytinyagi isine de girecegiz”