Doğurmaktan önce başlar, klasik kuralda ana-evlat öyküsü. Bu öykünün başlangıcı da öyle. Berfo kadın, beş nüfuslu bir aileye üçüncü bir çocuk daha doğuruyor. Analığı iyice pekişiyor. Doyuruyor, gözünün içine bakaraktan sevgiyle sabırla büyütüyor. Tıpkı ötekilerde olduğu gibi. Artık o da, dalındaki kuşu, ekşi yese ağzında kamaşan dişi. Evinin çiçeği, gözünün bebeği.                                                                                                                                                Yıl 1980. Ardahan’ın Göle ilçesine bağlı okçu köyü. Yenilerde yaşanmaya başlanmış bir sonbahar. Ortalık toz duman. Bu toz duman saptan samandan, yanan ottan tüten ocaktan değil. Kardeş, kardeşe düşman. Baba oğula. Yollar ayrı, düşünceler ayrı. Giysiler, saç sakal okullar, şarkılar türküler renkler bölüşülmüş. Birinin ak dediğine, ötekinin kara denmesi ideolojiler gereği.

12 Eylülde yapılan darbeden tam bir gün sonra. Altı nüfuslu bir ailenin evine baskın. Aranıyor taranıyor. Yok, bir şey. Yalnız üçüncü çocuk Cemil’in suçu büyük ve affedilmez. Utanmadan hem delikanlı olmuş hem de solcu. Baskın yapılmış evden boş çıkmak olur mu? Cemil alınıyor. Unutulan bir şey var. Kolay değil bir ananın evinden elinden çocuğunu koparıp almak. Karşı çıkıyor, yalvarıyor, dinleyeni olmuyor. Anlamıştır kimin kim, yapılanın ne olduğunu. Yaştan önce korku dolar gözlerine. Dilden getirip sorduğu soru oğlu Cemil’edir.

“Annem, kim kimi öldürüyormuş? Deyesin hele bir yol bana.”Oğlundan yanıt yerine sadece verilmiş bir vaat. “Döneceğim! Bekle beni ana.” Gidiş o gidiş. Götürüldüğü yer belli de bu işin dönüşü bilen olmayacak. Çünkü götürüldüğü yer zulmün kalesidir. Bir hafta orada bir hafta burada. Adı gözaltına alınma, sorgulanma… Yoğun baskı, sıra işkence. Elektrik, falaka, askı… Çıplak soyup kan kusturuncaya değin. Üstüne soğuk su. Kendine gele ki, yeniden başlaya başkalarına gözdağı olacak zorla seyir. Öyle bir seyir ki değil insanlığa hayvanlığa sığmaz.                                                                                                                                                8 Ekim 1980’de işkencede öldüğü halde firar ettiği söylenir. Nasıl olur da o kuş uçmaz kervan geçmez bir yerden Cemil’in firar etmesi. Üstelik böylesine yaralı kendinden geçmiş haldeyken. Bu bir kurmaca,  senaryodur hasta beyin ürünü. Suç kapatan.
Zulüm kalelerinin kapısında oğlunu arayan Berfo Ana’ya, kocaman kanlı ellerini açıp “yok burada!” diyorlar. Horluyorlar hırlıyorlar. İnsan olduklarını unutaraktan.

Ölü yok ölüm var. Ortada ölü yoksa ölümde olmaz. Yaşıyor öyleyse Berfo Ananın oğlu Cemil. Bir sonrasız bekleyiş bundan sonrası her günü ölümden beter tam otuz üç yıl süren. Acısı yürekleri dağlayıp burkan. Kahır kapılarını sonuna kadar açık..

33 yıldır evine sıva yaptırmaz bu ana.  Oğlu gelir de evini tanıyamaz diye.                                        Evde kimse yokken evden çıkıyorsa kapıyı kilitlemez. Oğlu gelince kapıda kalır diye. Yarım Türkçesi ile bir oğlun peşinde. Bükülmüş beli ve küçülmüş bedeniyle. Oğlunun bir gün ortaya çıkacağı umudu ile oradan oraya savrulduğu onlarca sene.
Artık o bir cumartesi annesi. Her dilde onun çıkan sesiyle. Elinde solmuş bir resim. Hesap soruyor öfkesi.                                                                                                                                    “Beddua etmek dinimizde caiz değil ama tutamıyorum kendimi. Sen ölme Kenan Evren. En az Berfo kadar yaşa. Ve en az Berfo’nun çektiği kadar çek,”diyor.

Bir ananın acısı mı, işkence görev evladının acısı mı daha büyük? Tek isteği var artık. “Ben onunla toprağa girmek istiyorum. Bana oğlumun cenazesini verin!

Anayım yanıyorum! Ben oğlumu istiyorum! Ben çocuğumu istiyorum, mezarını istiyorum, cenazesini istiyorum… Olmadı kemiklerini istiyorum. Onunla mezara gömülmek istiyorum. Ben Berfo Anayım Cemil’in anası. Yoksa gözlerim açık gider.”

Tekrar tekrar öldürülen ananın gözleri açık gitti. Oğlunu katledenlerle hesabını öteki dünyaya bırakaraktan.”Cemil’in anasını öldü sanıyorlardı. ben Cemil’imi görmeden, Kenan Evren ve arkadaşlarından hesap sormadan ölmem. Bunu bilsinler” demişti oysa.

Hangi yaşta olursa olsun hak aramayı öğrenmiş ve öğretmiş bir insandı. Oğluna kavuşmanın sevincini yaşıyor olmalı.

Her ölüm erken ölümdür Ömründe böylesine yaşanmamışlıklar varken bile. Son bir kez oğluna sarılamadan, mezarının toprağını koklamadan, iki damla gözyaşı bırakmadan göçmek erkenin erkeni hele. Bu dünyadan, 105 yaşında gitmiş olsan bile.

Güle güle Berfo Ana; çoktandır dünya gözüyle göremediğin oğlunla, o tarafta kucaklaşırsınız umarım! Bilesin ki onurlu mücadelenle daha çok yaşarsın aramızda. Hep var olursun ufalmış bedeninle. Asıl yok olanlar ölmeden çok önce onursuzca ölenlerdir.

Ardahan’ın göle ilçesine bağlı okçu köyünde yan yana iki mezar. Biri dolu Cemil’in anası Berfo Kadın için Öteki boş kemiksiz etsiz. İkisi de ışıklar içinde kalsın!
Aramadan yorulmadı. Boş yere kırılmadı.                                                                                                                               

Sana benzer dünyada,                                                                                                                     Bir başkasını bulamadı.                                                                                                         Anan öle değil. ANAN ÖLDÜ BE CEMİL! Sen de bu dünyada öksüz kaldın”