Büyük Torbalı

Tasliogullari biladerler kurdu, Hortunali Hamit Efe efsanelestirdi

REKLAM ALANI

(728x90px)

Esnek veya Sabit Ölçü Verebilirsiniz.
Tasliogullari biladerler kurdu, Hortunali Hamit Efe efsanelestirdi
919 Görüntüleme
29 Aralık 2010 - 22:18
REKLAM ALANI

(300x250px)

Esnek veya Sabit Ölçü Verebilirsiniz.

Ilçenin  en eski yerlesim birimlerin olan Yazibasi gelismis kültürü, yetistirdigi aydin isimler ve zengin tarihi ile ön plana çikiyor.

TORBALI’NIN ev sahipligi yaptigi en eski yerlesim birimlerin olan Yazibasi gelismis kültürü, yetistirdigi aydin isimler ve zengin tarihi ile ön plana çikiyor. Sahip oldugu kütüphane, spor kulüpleri, fikirlerin tartisildigi kahvehaneleri, yetistirdigi siyasetçi ve sinemacilarla Torbali’daki diger semtler arasindan siyrilan Yazibasi, ‘Entellektüellikle’ özdeslesmis durumda. Yazibasi kasabasinin bilinen en eski adi anlatilanlara göre, bundan 150200 yil önce, Firtina’dan dönüsen “Fortuna” imis. Daha sonralari isimdeki “F” harfi “H” degisimine ugrayarak köyün adi Hortuna olmustur. Köye Fortuna denmesinin nedeni, çok rüzgâr alan bir mevkide kurulu olmasidir. Günümüzde halkin seçtigi ‘Yazibasi’ (Yazi: Ova, Yazibasi: Ovanin basi) ismi kullanilmakta.

KIZ DAVASI ILE BASLAYAN TARIH

17001750 yillari arasinda “Tasliogullari” tarafindan kuruldugu sanilmakta. Anlatilanlara göre Tasliogullari, Antalya tarafindan gelen bir Yörük boyudur. Iki birader olarak köye yerlesen Tasliogullari, simdiki Çesmederesi dedigimiz alanda bolca akan suyu görürler. Sürekli olarak kalmaya karar vermelerine neden olan olay ise: Köy sinirlari içerisinde yer alan Bademlik Mevkiindeki Kilise yikintilari arasinda yasayan, Davulogullari’nin kizinin, Tasliogullari’nin küçük kardesinin oglu ile evlenmesidir. Davulogullari kizlarini verdikten belirli bir süre sonra, Tasliogullariyla aralarinda husumet dogar ve köyü terk etmek zorunda kalirlar. Bu olaylardan yaklasik 100 yil sonra, Aydin tarafindan gelen Candarlilar köye yerlesirler. 510 yil yasadiktan sonra Aydin’a geri dönerler. 20 yil sonra köye Karamanogullari yerlesir, onlar da pek uzun süre kalmayip bu günkü Saipler köyü mevkiine yerlesirler. Köyün nüfusu 93 Harbi sonunda (1877 / 78) Selanik’ten gelen göçmenlerle yaklasik 400’ü bulmustur. 1960’li yillarin sonuna dogru nüfusun artmasiyla harekete geçen köylüler, belediyelik olmak için hükümete basvururlar. 9 Aralik 1973’te belediyelik hakkini kazanirlar ve kasabanin adi köylülerin oybirligiyle aldigi kararla “ovanin baslangici” anlamina gelen “Yazibasi” olarak kabul edilir. Fortuna isminin firtinadan gelmis oldugu vakia olmakla birlikte Yunan dilinde de ayni anlama gelmektedir. Yunancada “OOUPTOUNA” denizdeki dalgaliligi ve rüzgârin siddetiyle denizin alt üst olmasi anlamindadir.

KURTULUS SAVASINDA DOGAN EFSANE

15 Mayis 1919′ da Izmir’ de baslayan ve 3 yil sürecek olan Yunan isgali halkta korku ve panik yaratir. Izmir’in isgalinden kisa bir süre sonra Yunan Ordusu, Torbali ve çevresini de ele geçirir. Bu çevrede bazi yerli Rumlarin Yunanlilara is birligi yapmasi sonucu evler basilir, yagmalamalar olur, evler yakilir. Isgalle birlikte direnis hareketleri de baslar. Direnisçileri barindirdigi gerekçesiyle Dagkizilca köyü yakilir. Isgal sirasinda kaçmayanlarin, batakliklara atilarak öldürüldügü söylentisi, halktaki korku ve panigi arttirir. Herkes Kuzeydeki daglara kaçmaya baslar. Bu durum uzun sürmez, direnisçiler disindakiler bir süre sonra evlerine dönerler. Dagda kalan direnisçilerin en önemlisi ise Hortuna’li Hamit Efe’dir. Hamit Efe ve arkadaslari Karakuyu, Helvaci ve Dagkizilca Köylerinde kurulan Yunan Karakollarini zaman zaman basmislar, yerli isbirlikçileri cezalandirmislardir. Bu köyler ve çevrelerinde çikan çatismalarda çok sayida Yunan askerini ve is birlikçilerini öldürmüslerdir. Bu hareketleriyle yörede, Kuvayi Milliye’yi destekleyerek, yöreyi kahramanca savunmuslardir. Yunan isgal birlikleri Hamit Efe’yi yakalayabilmek için köye karakol kurmuslar. Fakat çete savasi yapan Efe’yi yakalayamamislardir. Efeyi kendi adami olan Çakirbeyli köyünden Piç Ali, Efe’nin basina konan para ödülü için kallesçe öldürmüstür. Efe yörede bir efsaneye dönüsmüstür. 30 Agustos 1922 Yunan bozgunu ile beraber Izmir’ e dogru kaçan Yunan kuvvetleri 7 Eylül 1922′ de Torbali ve çevresinden çekilmislerdir.
…VE YAZIBASI GERIYE GITMEYE BASLADI

KASABADA bir de kütüphane bulunmaktadir. Kurulusu 70’li yillara dayanan kütüphane o yillarda üniversitelerde okuyan köyün gençlerinin, çesitli sebeplerle üniversite egitimi alamayan arkadaslarina ve köylülere gerçek bir kültür hizmetidir. Çesitli sebeplerle kapanan kütüphane 90’li yillardan itibaren, kasabalilarin ve üniversitede okuyan gençlerin çabalariyla, yeniden aktif hale getirilmistir. Yaklasik 650 tane kitabi bulunan Yazibasi Halk Kütüphanesi halkin ve özellikle de ögrencilerin bilgi ihtiyaçlarini karsilayabilecekleri bir mekân haline gelmis, 2007 yilinda düzenlenerek modern bir görünüm almistir. Yalniz semtin 2009 yilinda belde unvanini yitirmesinden sonra kasaba, eski köy görüntüsüne bürünmüs ve gerek sosyal yapi, gerekse fiziki yapi olarak 2007 yilindan geriye gitmistir.

REKLAM ALANI

(728x90px)

Esnek veya Sabit Ölçü Verebilirsiniz.
PİYASALARDA SON DURUM
  • DOLAR
    -
    -
    -
  • EURO
    -
    -
    -
  • ALTIN
    -
    -
    -
  • BIST 100
    -
    -
    -
KÖŞE YAZARLARI
Hava durumu
İMSAK-
GÜNEŞ-
ÖĞLE-
İKİNDİ-
AKŞAM-
YATSI-

Tüm Hakları Saklıdır. Torbalı Web