Tarihi Osmanli’dan öncesine dayanan, padisahlarin 52 gün 52 gece süren dügünlerinde sanatkârlari padisahlarin baskonugu olan yorgancilik teknoloji ile birlikte tarihe karisiyor. Torbalili yorgancilar da ilgisizlikten yakiniyor

TURKLER binlerce yila üç kitaya uzanan kültürleri ile, birbirinden farkli, birbirinden güzel ama çogu dünyaca pek bilinmeyen birçok el sanatinin mimari ve uygulayicisidirlar. Iste bu el sanatlarinin en köklülerinden biri de yorgan sanatidir. Ama bugün, doganin tüm canliliginin; en çarpici renklerinin, çiçeklerinin, kuslarinin hayranlik uyandiran motiflere dönüserek odalara yansidigi bu sanat dali ve onu yasatan sanat-kârlar da oldukça azalmis, yok olmaya dogru gitmekte. Tarihin en göz kamastirici dügünlerinden biri olan ve 52 gün 52 gece süren senlikleri ile nam salan, III. Murat’in sehzadelerine yaptigi sünnet dügününde de Sultanin önünde yapilan resmi geçide hak kazanan sanatkarlardandi, yorgancilar…  Ister zengin, ister yoksul olsun, her ailenin bir gün mutlaka ihtiyaç duyacagi sanatçilardandi onlar. Her genç kizin çeyizi için ve her sünnet çocugunun dügününde bütün aileler kendi haline vaktine göre, ama mutlaka bir yorgan diktirirdi geçmiste. Torbali’daki yorganci esnaflari vatandaslarin hazir silikon yastik ve yorganlara ragbet etmesinden sikintili günler yasiyor. Özellikle dügün sezonlarinda canlanmasi gereken yorgancilik piyasasinda fazla bir etki etmemis durumda. Torbali’in en eski yorgan ustalari ilgisizlikten yakiniyor. Süsler Yorgan Dikim Evinin sahi-bi Mehmet Yalçin, 1972 bu yana yorgancilik yapiyor. Islerin kis aylarina göre biraz daha hareketli oldugunu söyleyen Yalçin: “Isler kisa nazaran biraz daha iyi. Insanlarin hazira yönelmesi sektörü biraz geriletti. Yün yorganlari 90 TL,  yün yastiklar 10TL’den satisa sunuyoruz. El emegi göz nuru olmasina ragmen kiymeti bilinmiyor bu meslegin” dedi.

GENÇ KIZLARIN RUYALARINI SUSLUYORUZ

BIR zamanlar genç kiz çeyizleri-nin en önemli parçalarindan olan, rengârenk kumaslarla ve binbir emekle islenerek dikilen yorgan-larin yerini, hazir satilan makine üretimi yorgan ve battaniyeler aldi. Böylece kültürümüzün önemli parçasi olan yorganciligi yapanlarin da her yil azalmasiyla meslek son yillarini yasamaya basladi. Bu meslegi herkesin yapamayacagini, ögrenmek için en az 10 yil çiraklik edilmesini dile getiren Erdinç Tekirli Cadde-sinde bulunan Gözde Yorgan Dikim Evi Sahibi Mustafa Cüra, “11 yasimdan buyana bu meslegin içindeyim. Bu meslekte yapi-lan her yorgan el emegi gö znurudur. Geçmisten bugünümüze örf ve adetlerimizden gelen de-senleri düz yorgana isliyoruz. Genç kizlarin rüyasi olan çeyizle-rini süslüyoruz” seklinde konustu. Yorgancilik piyasasinda oldukça rekabet oldugunu dile getiren Cüra, “Vatandasin alim gücünün az olmasi ve hazir mamülleri sentetik fabrikasyon olan tüm malzemelerin yanlis da olsa ön planda tutulmasi sektörde müsteri çeke-bilmek için bizi rekabete zorladi. Fiyatlarimiz Ege bölgesinin her yerinden daha uygun” diyerek sözlerini noktaladi.

SILIKON ÇIKTI MESLEK UNUTULDU

TORBALI’NIN en eski yorgancilarindan olan ve ilçe halkinin yakindan tanidigi Özen Yorgan Dikim Evinin sahibi Mustafa Özen, 1974 yilindan bu tarafa ba-ba meslegi olan yorganciligi ilçe halkina sunuyor. Babasindan devraldigi yorganciligi 20 yildir sürdürdügünü fakat islerin unutulmaya yüz tuttugunu dile getiren Özen: “Eskiden bir genç kiz evlenecegi zaman pamuktan 4-5 tane yorgan yaptirirdi. 25-30 tane yün yastik yaptirirdi. 2-3 tane yer yatagi yaptirirdi. Artik bu rakam-lar yüzde 70 düstü. Hazir yorgan-larin çikmasi büyük firmalarin hazira hazira dönüstürdükleri silikon yastik silikon yatak bu meslegi geriletti. Pamuk istedigi fiyata satilmayinca çiftcinin de pamuk üretimi azaldi. Bu meslek bitme noktasina geldi” seklinde ko-nustu.