TBMM Genel Kurulunda, Çek Kanununda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun Tasarisi kabul edilerek yasalasti. Pek çok yeniligi beraberinde getiren kanun, tacirleri ve sanayicileri memnun etmedi.

ÇEK Kanununda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun kamuoyunda tartismalar yaratti. Tacirler ve sanayiciler, karsiliksiz çeke uygulanan hapis cezasinin para cezasina çevrilmesine tepkili. Çek yasasindaki düzenlemeleri ve Yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili incelemeler yapip raporlarini odalar birligine gönderdiklerini ifade eden Çinar, karsiliksiz çek düzenleyenlere verilecek 10 yillik çek kesme yasagini da az buluyor. Degisiklik yapilan kanunun yeni düzenlemelerine göre, hakkinda islem yapilan kisiye uygulanan adli nitelikteki yaptirim, idari nitelikte bir yaptirima dönüstürüldügünden, daha önce Adli Sicilde tutulan yasaklilik durumuna iliskin kayitlar, Merkez Bankasinda tutulacak. Çek defterinin her bir yapragina, çekin basildigi tarih de yazilacak. Çek düzenleme ve çek hesabi açma yasagi karari; karsiliksiz çekin düzenlenmesi suretiyle dolandiricilik, belgede sahtecilik veya baska bir suçun islenmesi halinde de verilecek. Böylece, karsiliksiz çekle birlikte ayni zamanda dolandiricilik, belgede sahtecilik veya baska bir suçun islenmesi halinde, çek düzenleme ve çek hesabi açma yasagi karari verilmesinin yani sira, kisi TCK’nin ilgili hükümlerine göre de cezalandirilacak.

YAPTIRIMLAR DAHA SERT OLMALI

KARSILIKSIZ kalan çek bedelinin faizi ile birlikte tamamen ödenmesi durumunda, çek düzenleme ve çek hesabi açma yasagi kaldirilacak, bu durum Merkez Bankasina bildirilecek. Çek düzenleme ve çek hesabi açma yasagi kararinin verildigi savciliga basvurularak talebin geri alinmasi halinde de çek düzenleme ve çek hesabi açma yasagi kaldirilacak. Çek düzenleme ve çek hesabi açma yasagina iliskin kayit, üzerinden 10 yil geçmesi halinde Merkez Bankasi tarafindan resen silinecek. Böylece karsiliksiz çek kesen kisilere 10 yil süreyle çek verilmeyecek. Hamiline çek defteri yapragini kullanmadan hamiline çek düzenleyen kisiye, her bir çekle ilgili uygulanan 1 yila kadar hapis cezasi, 300 TL’den 3 bin TL’ye kadar idari para cezasina dönüstürülecek. Yeni çek yasasinin ve TTK’daki bazi düzenlemelerin rahatsiz edici oldugunu ve revize edilmesi gerektigini belirten Torbali Ticaret Odasi Baskani Behçet Çinar: “Her iki düzenlemenin de revize edilmesi gerekiyor. 1535 maddelik Yeni Türk Ticaret Kanunu’nu inceledik ve raporlarimizi hazirladik. Kanun tam anlamiyla 2013 yilinda yürürlüge girmeden önce degisikliklerin yapilacagini düsünüyoruz. Çeklerle ilgili de sikintilarimiz var. Hapis cezasinin para cezasina çevrilmesi ve çek düzenlemekten 10 yilligina men edilmesi bize göre hafif bir yaptirim. Karsiliksiz çek düzenleyenlere daha agir yaptirimlar uygulanip gerekirse tamamen çek düzenlemekten men edilmeli. Aksi takdirde magduriyetler yasanacaktir” dedi.

BANKALARIN IS YUKU ARTTI

ÇEK kanunu bankalarin da sorumluluklarini arttiriyor. Kanunla, bankalarin karsiliksiz çek keside edilmesindeki sorumlulugu artiriliyor. Buna göre banka, ibraz eden düzenleyici disindaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yapragi için; karsiliginin hiç bulunmamasi halinde, çek bedeli bin TL veya üzerinde ise bin TL, çek bedeli bin TL’nin altinda ise çek bedelini ödeyecek. Karsiliginin kismen bulunmasi halinde de çek bedeli bin TL veya altinda ise kismi karsiligi bin TL’ye tamamlayacak, çek bedeli bin TL’nin üzerinde ise kismi karsiliga ilave olarak bin TL’yi ödeyecek. Çekin, üzerinde yazili baski tarihinden itibaren 5 yil içinde ibraz edilmemesi halinde, muhatap bankanin ödemekle yükümlü oldugu tutara iliskin sorumlulugu sona erecek. Yeni yasayla birlikte çogu isin bankalara yüklendigini ve bankalarin sorumlulugunun arttigini belirten emekli banka müdürü Nusret Uytun: “Bankalar kadar tüccarlarin bagli bulunduklari meslek odalarinin da sorumlulugu olmali. Yükün sadece bankalarin omuzlarina bindirilmesi dogru degil” dedi. Ticari suça ticari ceza verilmesinin uygun oldugunu ve hapis yaptiriminin kalkmasinin dogru bir hareket oldugunu savunan Nusret Uytun, görüslerini su sözlerle noktaladi: “Tüccarlar, basiretli is adamlari gibi hareket etmelidir. Suçun cezalandirilmasindan önce, olusmasini engelleyecek yöntemler uygulanmali. Meslek odalari son zamanlarda tacirleri egitmek için bazi çalismalar yapiyor ancak bu çok yeni. Asagi yukari her meslek için bir egitim gerekirken, tüccarlik için herhangi bir sart yok. Tacir kendisi isterse gelisim kaydediyor” seklinde konustu.