Merkez Orhaniye Camii 124 yil önce II. Abdülhamit tarafindan yaptirilmisti. Zamaninda isçiler için yapilan cami, bugün Torbali’nin en önemli ibadethanelerinin basinda geliyor.

TORBALI Merkez Orhaniye Camii miladi takvime göre 1887, hicri takvime göre 1308 yilinda Sultan II. Abdülhamit tarafindan yaptirilmisti. Torbali’yi ziyaretinde o zamanlar çok küçük olan bu yerlesim yerine büyük yatirimlar yapan Abdülhamit, Torbali’ya pek çok çesme havuz ve degirmenin yani sira 15 kadar da cami yaptirmisti. Torbali’nin ilçe olmasini saglayan Abdülhamit Han buraya büyük bir çiftlik kurmus, çiftliklerde çalisanlar için de camiler yaptirmisti. Merkez Orhaniye Camii o günlerden bugünlere hayatta kalan eserlerden bir tanesi. Zamaninda hiç yerlesimin olmadigi cami çevresi, simdi ilçenin en islek bölgelerinden biri. Camide ibadet eden cemaat ise babalarinin, dedelerinin ibadet ettigi camiye gelmeye devam ediyorlar. Ilk yapildigi zamanlarda camide bulunan tura ise ayni dokusunu koruyor. Önümüzdeki yillarda caminin bahçesinde peyzaj çalismalarinin yapilmasi da gündemde. Cami Imami Mehmet Özcan: “Camimizin bahçesi için çalismalar olacagini duyuyorum. Saniyorum önümüzdeki yil bahçede bir çalisma yapilacak” dedi. Bir asirdan uzun süredir ayakta olan cami tarihi dokusunu korumaya devam ediyor.

ADINI ORHAN GAZI’DEN ALIYOR
MERKEZ Orhaniye Camii’nin ismini Osmanli Beyligi’ni kuran Osman Gazi’nin oglu Orhan Gazi’den aldigi tahmin ediliyor. Bu konuda kesin bir bilgi yok. Ancak o dönemde yapilan diger eserlere bakildiginda bu bilginin dogru oldugunu söylemek de mümkün. Cami ilk insa edildiginde Tepeköy’de bir yerlesim yeri bulunmuyordu. Ilçenin merkezi ilçeye adini veren Torbali Mahallesi’ndeydi. Zamanla sehir merkezi Tepeköy’e dogru kayinca, Orhaniye Camii de sehrin merkezine oturtuldu. Bugün bile Orhaniye Camii Torbali’da merkez camidir ve vaazlar ve merkezi ezan bu camiden okunuluyor. Cami ayakta kaldigi 124 sene içerisinde pek çok defa tadilat geçirdi. En son cami avlusuna 12 kisilik bir sadirvan yapilmisti.

TORBALILILAR IÇIN ORHANIYE CAMII’NIN YERI AYRI
MERKEZ Orhaniye Camii’nin su anda imamligini Mehmet Özcan yaparken, caminim müezzini ise Murat Gür. Mehmet Özcan’a göre caminin Torbalililar için özel bir yeri var. Camiye namaz kilmaya gelenlerin çogunun babasi, dedesi de bu camide ibadet etmisler. Özcan: “Burasi ilçemiz halki için özel. Birçogunun büyükleri de bu camiye gelip ibadet edermis. Simdi bu bölgede oturmasa da pek çok kisi hala Orhaniye Camii’ne geliyor. Çaybasi’ndan, Yemislik Mahallesi’nden, Torbali Mahallesi’nden gelenler var” dedi. Merkez Camii’nin en yogun oldugu vakitler ise, cemaatin büyük çogunlugunu esnaflarin olusturmasi nedeniyle ögle ve ikindi vakitleri oluyor. 600 kisinin ibadet edebildigi camide kadinlar için de ayri bir bölüm bulunuyor.

CAMI AVLUSUNDA MEKTEP VARDI
TORBALI Merkez Orhaniye Camii’nin kayitlarda geçen ilk ismi Tepeköy Karyesi Camii. Ardindan caminin ismi Tepeköy Karyesi’nde Orhaniye Camii olarak degisiyor. Camide 1896 yilindan sonra devamli suretle iki kisi birden görev yapmaya baslamis. Caminin bilinen ilk imami Haci Ismail Efendi; ilk müezzini ise Hasan Efendi. Cami ilk yapildiginda avlusunda bir de mektep bulunuyordu ancak su anda mektebe ait hiçbir kalini yok. Tepeköy Karyesi’nde Orhaniye Mektebi isimli okulda hem kizlar hem de erkekler egitim görüyordu. O dönemde erkekler ve kizlar ayri siniflarda okutuluyordu. Okulun bilinen ilk muallimesi ise Sidika Hanim. Kayitlarda Sidika Hanim’in 1901 yilinda mektepte görev yaptigi görülüyor.