1890 yilinda Sultan II. Abdülhamit Han tarafindan yaptirilan Yeniköy Yukari camii, tarihi dokusunu koruyor. Cami avlusunda bir dönem medrese olan bina ise bugünlerde çok amaçli kullaniliyor.

OSMANLI’NIN çöküs dönemi padisahlarindan Sultan II. Abdülhamit Han, Torbali’da en çok izine rastlanan devlet adamlarindan birisi. II. Abdülhamit ilçeye geldigi dönemde, yöreye 15 civarinda cami kazandirmisti. Bugün var olan köylerin büyük bir bölümü de bu camilerin etrafina kuruldu. Yeniköy Yukari Camii de II. Abdülhamit döneminde ilçeye insa edilmis ibadethaneler arasinda yer aliyor. Caminin en önemli özelligi ise tarihi dokusunu hala koruyor olmasi. Torbali’da 1928 yilinda yasanan büyük deprem felaketi sonrasi cami büyük hasar görmüstü. Zaman içerisinde cami duvarlari tarihi dokusu bozulmadan onarildi. Caminin minaresi ise ilk günkü orijinalligini koruyor.

ÖNCE MEDRESE SONRA ILKOKUL SIMDI KUTUPHANE

YENIKÖY Yukari Camii yaptirilirken, avlusuna bir de medrese eklenmisti. Osmanli döneminde Cumhuriyet’e kadar bu bina medrese olarak hizmet vermeye devam etti. Cumhuriyet’in kurulmasiyla birlikte, medrese de ilkokula döndü ve 1946 yilina kadar ilkokul ögrencilerine ev sahipligi yapti. Bir dönem ilkokul olarak kullanilan binanin bugün bir kismi kiraathane olarak isletmeye açildi. 2000 yilinda yapilan yenileme çalismalarinin ardindan, muhtarlik da bu binaya tasindi. Iki katli tarihi medresenin üst kati ise Ertan Unver’in belediye baskanligi yaptigi dönemde kütüphane olarak kullanilmaya baslamis. Ancak bugünlerde medresenin kapisi kapali.

CUMHURBASKANI’NIN DEDESI ÖGRETRMENLIK YAPTI

YENIKÖY’DEKI tarihi caminin bahçesindeki medresenin bir diger özelligi ise Cumhurbaskani Abdullah Gül’ün dedesi Ismail Hakki Satoglu’nun buradaki ilkokulda görev yapmis olmasi. O dönemleri yasayan ve Satoglu’nun ögrencilerinden olan Yeniköylü 1938 dogumlu Emin Güney, Yeniköy Yukari Cami’yi ve Satoglu’nu anlatti: “Ismail Hakki Satoglu geldiginde cami avlusundaki ilkokulda ögrenim görüyordum, 1945 yiliydi. Ardindan ilkokul açildi. Satoglu çok iyi bir egitimciydi. Yeniköy Yukari Cami, köyün en önemli eserleri arasinda. Biz de köylüler olarak camiye sahip çikmaya çalisiyoruz”