Prof. Özdemir Egemen ve 10 bilim adami tarafindan hazirlanan raporda antik dönemden gelen bu nehrin nasil kurtulabilecegi belirlendi: Tarim ilaçlarini, evsel ve sanayi atiklarini bu su yoluna birakmayi önleyin.

EGE tarim ve tarimsal sanayi için büyük önem tasiyan Küçük Menderes Havzasinin atardamarinda yasanan dramatik sorun, gün geçtikçe daha büyük tehdit olusturmaya devam ediyor. Isin tuhaf tarafi ise nehrin içinden geçtigi ilçelerin belediye baskanlari, Izmir’deki üniversiteler, sivil toplum kuruluslari dahil ilgili tüm yetkililerin kirliligin farkinda olmasi ve buna ragmen tehlikenin sürmesi. Herkesin farklinda oldugu fakat yillardir kimsenin “dur” demedigi sorun ile ilgili yapilan tespitler ve arastirmalar tehlikenin ne kadar büyük oldugunu gözler önüne seriyor.

TBMM’YE SORU ÖNERGESI

2009 yilinda Izmir Milletvekili Bülent Baratali ve 26 Milletvekilinin, Küçük Menderes Nehrindeki kirliligin arastirilarak alinmasi gereken önlemlerin belirlenmesi amaciyla Anayasanin 98 inci, Içtüzügün 104 ve 105 inci maddeleri uyarinca bir Meclis arastirmasi açilmasina iliskin soru önergesi verdi. Önergede su ifadelere yer verildi: Küçük Menderes Nehri verimli ve bereketli Ege bölgesi topraklari için büyük önem tasimaktadir. Çünkü bu topraklarda basta tarimsal ihraç ürünlerimiz üzüm, incir, zeytin, pamuk ve tütün olmak üzere zengin çesidiyle degisik birçok tarimsal ürün yetistirilmektedir. Ege bölgemizin can damari sayilabilecek kadar önemli olan Küçük Menderes nehri, ne yazik ki son yillarda evsel ve endüstriyel atiklarin tehdidi altinda her geçen gün daha da kötüye gitmektedir. Sanayi kuruluslarinin atiklari kontrolsüz bir sekilde Küçük Menderes’e akitilarak nehir kirletilmektedir. Kirliligin boyutlari o kadar artmistir ki nehirden tarimsal sulama dahil hiçbir sekilde yararlanilamamaktadir. Suyla, üreticiler bilmeden tarla ve bahçelerini sulamakta, topraklar hizla çoraklasmakta, yer alti sulari kirlenmektedir” dedi.

DOÇ. DR. GUNDOGDU: KIRLILIK AKIYOR

EGE Universitesi Su Urünleri Fakültesi Ögretim Uyesi Yrd. Doç. Dr. Vildan Gündogdu, Gediz Nehri’nden Izmir Körfezi’ne günde yaklasik 21 ton biyolojik, organik ve inorganik kirlilik aktigini söyledi. Havzanin, hizli kentlesmeyle birlikte yogun biçimde evsel, endüstriyel ve tarimsal kirlilige maruz kaldigini belirtti. Gündogdu, bölgedeki yerlesimlerde evsel ve endüstriyel atiklarin halen tümüyle aritilamadigini, ayrica yogun tarimsal ilaç kullanimi kaynakli kirliligin söz konusu oldugunu ifade etti.

UNIVERSITE RAPORU: SANAYILESME BASLICA NEDEN

SELÇUK Belediyesi ile Ege Universitesi Su Urünleri Fakültesi isbirligiyle Küçük Menderes Nehrinde yasanan kirliligin ögretim üyelerinden olusan bir uzman ekip tarafindan arastirma sürdürülüyor. Selçuk Belediye Baskani Hüseyin Vefa Ulgür “Küçük Menderes, akarsu tanimini artik yitirmek üzereydi. Geçtigi yerlesim alanlarinin evsel ve sanayi atiklari, tarimsal mücadele ilaçlari ve kimyasal gübreler nedeniyle su kalitesi her geçen gün düsmekte, buna bagli olarak da deltada yer alan sulak alanlar ile buranin dogal bitki örtüsü olumsuz olarak etkilenmektedir. Havzada yer alan ve atiklari Menderes nehrine karisan Torbali, Tire, Ödemis, Bayindir ve Kiraz ilçeleri ve onlara bagli beldeler sanayilesmenin gelistigi baslica yerlesimlerdir. Inceleme sonucunda bu ilçeler en büyük kirletici konumundadirlar. Izmir Büyüksehir Belediyemizin Torbali, Bayindir ve Ayrancilar Yazibasi aritmalarini haziran ayinda devreye sokmasi kirliligin çözümüne yönelik önemli bir adim olacaktir” dedi.

‘BESIN GUVENLIGI TEHDIT ALTINDA’

ZIRAAT Mühendisleri Odasi adina çalisma yapan Ziraat Yüksek Mühendisi Ahmet Tomar, “Toprak ve Su Kirliligi ve Su Havzalarinin Korunmasi” isimli arastirmasinda, “Çok degil, 20 yil öncesine kadar Küçük Menderes, bölgemizin en gözde ve verimli havzasi iken, birinci sinif tarim arazilerinin üstüne, dumanlari havayi, atik sulari nehirleri zehirleyen fabrikalarin kurulmasi ve daha da  acisi en ileri teknolojilerin getirildigi fabrikalarin hemen hepsinin en ilkel metodlarla çalistirilmis olmasiyla bu havzalarimizin adiyla anilan nehirlerimizden artik temiz su degil, kirli su akiyor ve bu nehirlerden sulanan tarim alanlari da kirleniyor. Toprak ve su kaynaklarinin kirliligi bu sekilde devam ederse üreteme sorunu ile karsi karsiya kalinacagi besin güvenligimiz tehdit altinda” dedi.

EGE UNIVERSITESI – 2009  KUÇUK MENDERES NEHRI DELTA OVASI VE  DEGRADASYONAL ETKILER
ÖZELLIKLE Tire ve Torbali Organize Sanayi Bölgelerinde tekstil, gida, elektrik, yapi malzemeleri, imalat, makine, otomotiv, zeytin yagi, plastik, kagit, kimya, tibbi malzeme, mobilya, tütün, araç vb. alanlarda faaliyette bulunan pek çok sanayi kurulusu vardir. Nitekim Küçük Menderes nehrinden alinan su örneklerinde kadmiyum, kursun, krom, demir ve çinko degerlerinin yüksek olmasi ve bu degerlere göre suyun 3. ve 4. sinif kalitesinde olmasi, endüstriyel atik sularin etkisini göstermektedir. Kirliligin yogun olarak evsel atik sulardan, özellikle tekstil, metal, maden, zeytinyagi, süt ve süt ürünleri endüstri tesislerinden ve tarimsal faaliyetlerden (ilaçlama, gübreleme ve drenaj sulari) kaynaklandigi, özellikle toplam fosfor, nitrit ve nitrat degerlerinin yüksek olmasinin, nehir suyunda ötrofike bir durumu gösterdigi ifade edilmektedir.

IZMIR VALILIGI ÇEVRE KURULU RAPORU: ÖLUME YOL AÇAR

NEHRIN çesitli bölgelerinden alinan su örneklerinin yapilan analizlerinde kirliligin üst düzeylere çiktigi,  kimyasal ve biyolojik oksijen ihtiyaci, canlilarin ölümüne yol açacak derecede düsük kursun, nikel  ve çinko gibi agir metallerin en üst düzeyde oldugu, suyun asidik özellik gösterdigi ve sülfür oraninin çok yüksek oldugu Izmir Valiligi Çevre Kurulu tarafindan tespit edilmistir.

ORTAK TESPITLER

•Küçük Menderes Nehri’nde kirlilige sanayi atiklari, evsel atik, tarim ilaçlari ve kimyasal gübreler neden oluyor.
•Bu ilçelerden birakilan kanalizasyon atik sulari ile yan kollara veya ana yataga vidanjörlerle bosaltilan fosseptikler de kirlilige ikincil etken.
• Süt isleme tesisleri ile zeytinyagi isletmeleri ve diger tesislerin atik sulari kirlilige yol açiyor.
• Torbali’daki sanayi tesislerinin bazilarinda aritma bulunmasina ragmen düzenli çalistirilmiyor.