Kendilerini iskenceden kurtarip Selanik ve Bulgaristan’dan Türkiye’ye getiren Mustafa Kemal Atatürk’ü minnetle anan Muhacir mahallesinin sakinleri Torbali’yi çok seviyor.

1923 yilinda Selanik’te bulunan Türk müslümanlarin ülkeye getirilisi sirasinda Torbali’ya gelen ailelerden olusan Muhacir Mahallesi hala eski dokusunu koruyor. 240 aileden olusan ve Torbali Istasyonu’nun paralelinde bulunan mahallede yogun bir Atatürk Sevgisi var. Kendilerini iskenceden kurtarip Türkiye’ye getiren Mustafa Kemal Atatürk’ü minnetle anan mahalle sakinleri Torbaliyi çok seviyor.
Lozan’da Yunanistan ile Türkiye arasinda yapilan anlasmaya göre her iki ülke karsi ülkeyle bir nüfus mubadelesinde (degisim) bulunacaklardi. Türkiye’deki ermeni ve Rumlarla Yunanistan’da bulu-nan Türk Müslümanlar degistirilerek her iki ülkenin vatandaslari kendi ülkelerinde ikamet edecekti. Bu degisim sonucu Türkiye’ye getirilen Türk Müslü-manlara muhacir (mubadil) denilmekte. Daha sonra göç ederek gelenlere de ‘göçmen’ deniliyor. Osmanli’nin Türklestirme Politikasi (sinir, uç bölgelerin güvenligi için seçkin Türk Ailelerin sinir bölgelere yerlestirilmesi) sonucu Muhacirlerin Selanik civarlarina kadar gittikleri tarihi belgelerde mevcuttur. Muhacirlerin Yunanistan’dan gelmeleri kolay olmamistir. Birçok iskenceye maruz kalmislar, mallari yagmalanmistir. Düzeni bozulan insanlar birçok zorlukla mücadele etmislerdir. Bazi aileler Izmir’e ve çevre illere yerlesmisler.

ATA’NIN MAVI GÖZLERI AKLIMDAN ÇIKMIYOR
ULKE genelinde bir çok bölgeye yerlestirilen muhacirlerin bir kismi Torbaliya yerlestirildi. Torbali’da su anda muhacir mahallesi olarak bilinen bölgede 240’a muhacir bulunmakta. Kendine has kerpiç evleri sirin mahalleriyle tamamiyle kendi kültürlerini yasayan muhacirlerden o günleri hatirlayan ve o günlerde yasayanlarin torunlari var. Torbaliya yerlestirildikten sonra Atatürk’ün emri ile her aileye nüfus basina 8 dönüm arsa verilmis. O yillari gözyasi içinde yasayan 104 yasindaki Artus Bezirgan, Selanikten 1912 yilinda Torbali’ya geldi. O dönemlerde Atatürk’ü gördügünü ve o ani hiç unutmadigini söyleyen Artus Nene o yillari gazetemize söyle aktardi: “Buraya geldigimde 8 yaslarindaydim. Selanik’te Yunan askerleri bizlere çok zulüm iskence etti. Dün-yada esi benzeri bulunmayan lider Mustafa Kemal Atatürk’ün emri ile buralara yerlestirildik. Bizlere 8 dönüm arsa ve verildi. Bir gün ‘Mustafa Kemal geliyor’ dediler. Yüregim agzimdan çikacak gibi oldum. Tren garina geldiginde biz-leri ziyarete geldi. Ben onun mavi göz-lerine kurban olayim. Gözlerini görür görmez aglamaya basladim. O bizleri zulümden iskencelerden kurtardi. Mavi gözleri suan bile gözlerimin önünde” dedi.

SELANIK’TE OLSAYDIK ÖLMUSTUK
DOGMA büyüme Torbalili olan 62 yasindaki Özcan Yilmaz’in ailesi ise Alman harbinden Yunanistan’dan Torbali’ya gelmisler. O yillarin hikâyelerini büyüklerinden dinleyerek büyüdügünü söyleyen Yilmaz: “Yunanlilarin denize dökülmesinin ardindan bu bölgelere Romanya, Selanik, Bulgaristan’dan gelen muhacirler yerlestiriliyor. Rahmetli ba-bamlar annemler çok iskencelere zulümlere maruz kalmis. Mustafa Kemal-in emri ile mubadil muhacirler olarak buraya yerlestirilmis Bizler burada dog-duk büyüdük. Atatürk sayesinde özgür ferah bir ülkede yasiyoruz. Belki Selanik’te olsaydik çoktan öldürülmüstük. Bizden sonra da torunlarimiz çocukla-rimiz burada yasayacak. Evlerimizin hepsi o yillardan kalma. Tarihi dokusu hiç bozulmadi” dedi. Kerpiç evlerin beton arma evlerden daha saglikli oldugunu söyleyen Yilmaz. “Bizim evlerimiz yazin serin kisin sicak olur. Yazin be-tondan binalarda durulmazken bizim evlerimiz klimali gibi serindir” dedi.