Emeklilige ayrilacak olanlar veya emekliler bu haberi iyi okumali. Zira isin uzmanlari bu konuda ciddi uyari ve tavsiyelerde bulunuyor

EMEKLILIK hayatin önemli kirilma noktalarindan biri olarak adlandiriliyor. Kisiler çogu zaman emekliliklerinin zamanini tayin etme sansina sahiptir ancak birçok insan “Emekli olduktan sonra ne yapacagim?” sorusunu soruyor kendisine. Özellikle kamuda çalisanlarin emeklilik sinirlari az çok bellidir. Ancak özelde çalisan insanlar için bu sinir çok degiskendir. Eger bu süreçlerde bir aksaklik ve çarpiklik söz konusu olursa bazi ruhsal sikintilar kendini göstermeye basliyor. Bu konuda görüslerine basvurdugumuz “Ruh Sagligi ve Iletisim” konusunda çalismalar yürüten Psikoterapist Nurdan Yoldas, emeklilik sonrasi sorunlarin nasil asilacagina dair ayrintili bilgi verdi. “Emeklilik öncesi ve sonrasi mutlaka bir adaptasyon çalismasi yapilmalidir” diyen Yoldas, emekliligin ruhsal bozukluk sebebi olabileceginin altini çiziyor.

ISTEKLERINIZE ZAMAN AYIRIN

“Emeklilik durumu insanin kisisel hedeflerine yönelik planlamasina bagli olarak bosluga sürükleyen ya da keyifle yasanan bir dönem olmaktadir” diyen Nurdan Yoldas: “Emeklilik sonrasi kisisel hedefler konmasi önemlidir. Çalisirken zaman ayrilamayan istekler, ugraslar, geziler ve bütçe dâhilinde yapilacak aktiviteler, gönüllü kuruluslarda topluma yönelik çalismalar önemlidir” dedi. Emeklilik döneminde yasanabilen olumsuzluklar hakkinda da bilgi aktaran Yoldas: “Emekli kisi bu süreci ‘Artik ise yaramiyorum’ diye tanimlarsa duygusal, davranissal ve bilissel açidan sikintilar yasamaktadir. Oysa bu süreci ‘Artik kendime kalma, istediklerimi gerçeklestirme zamani” diye tanimliyorsa daha saglikli bir yaklasimla yeni dönemini sürdürecektir. Duygusal açidan; Emeklilik planlamasi ve hazirlik yapilmamissa endise, hayal kirikligi, yalnizlik kaygisi, öfke duygulari uyandirabilir” dedi.

SIKINTILI SUREÇ

Emekli olacak kisilerde birçok açidan sikintilar ortaya çikabilir diyen Nurdan Yoldas, o durumlari söyle siraladi, “Davranissal açidan; uyku problemleri, yeme bozukluklari, gergin ve tepkili tutum, alkol kullanimi gibi sorunlara neden olabilir. Bilissel açidan; Kararsizlik, güvensizlik, odaklanma güçlügü, Inkâr, isteksizlik gibi tutumlarla karsilasilabilir” dedi. Emeklilige uyumu zorlastiran faktörlere de örnek veren Yoldas: “Sosyal agin degismesi; bosluk duygusu ve yaslilik takintisi veya özellikle isini hayatinin anlami, güç unsuru ve sosyal agi olarak kullanan emekliler için önemli bir risktir. Emekliligin yasliliga geçis gibi algilanmasi da önemli bir faktördür. Emeklilik aktif çalisma hayatinin sonlandigi yeni bir dönem baslangicidir.Ailenin diger bireylerinin emeklinin yaptigi bazi planlara tepkisi uyumu zorlastirici olabilmektedir. Emekli olan kisinin seçimlerine saygi duyulmasi, anlayisla yaklasilmasi, empati kurarak duygularini anlama çabalari önemlidir. Emeklilikte görülen enerji azligi, uykusuzluk, sinirlilik, alinganlik içe kapanma ve mutsuzluk gibi belirtiler depresyon gibi önemli bir psikiyatrik bozuklugun belirtisi olabilecektir. Kaygi yogunlugu, depresyon, panik atak gibi durumlarin gelismesi söz konusuysa psikiyatrik destek gerekir. Bu dönemde yasanan depresyon ve ruhsal sorunlar Alzheimer gibi tibbi hastaliklarin olusmasina zemin hazirlayici olacagindan önemsenmelidir. Bu gibi durumlarin fark edilmesi ve tedavi edilmesi intihar riski açisindan da önemlidir” dedi.

EMEKLI NE YAPMALI?

Kendine zaman tanimak, keyif alacagi ve aldigi etkinliklere yönelik çaba göstermek yarar saglayicidir.“Keske” diye baslayan her düsüncenin karsisina “iyi ki” diye baslayan düsünceleri bulup çogaltmak degerlidir.Yasama sevincini çogaltacak her duruma istekli olmak. Kitap okumak ve zihinsel egzersiz olmasi açisindan bulmacalar çözmek. Dinlenme sürelerine özen göstermek, çok yorulmaktan kaçinmak degil yoruldugu oranda dinlenmek.Doganin içinde olacagi kosullar yaratmak, parklara, bahçelere gitmek. Günesten yararlanmak.Saglik kosullari ve yas gibi sorunlari ile ilgili profesyonel tibbi ve psikolojik destekler almak.Vedat GÖKÇAY