Yu­tak kan­se­ri­ne kar­si ver­di­gi mü­ca­de­le­yi ka­za­nan Onur Sen­li, ha­yat ar­ka­da­si Kiy­met Unut­ma Sen­li ile bir­lik­te ya­sa­dik­la­ri Çay­ba­si’n­da­ki mü­te­va­zi evin­de, ha­ya­ti­ni ve Ago­ra Mey­ha­ne­si si­i­ri­ni an­lat­ti

­DIL­LER­DEN düs­me­yen Ago­ra Mey­ha­ne­si sar­ki­si­na ait si­i­ri 19 ya­sin­da ka­le­me alan Sa­ir Onur Sen­li, Tor­ba­li’­ya bag­li Çay­ba­si Ma­hal­le­si’n­de si­ir do­lu ya­sa­mi­na de­vam edi­yor. As­ki­na kar­si­lik bu­la­ma­di­gi sev­gi­li­si­ne yaz­di­gi si­ir­de­ki mey­ha­ne­nin ta­ma­men ha­yal ürü­nü ol­du­gu­nu söy­le­yen San­li, Is­tan­bul Ba­lat’­ta ay­ni isim­de­ki mey­ha­ne­ye gir­mis ve si­ir­de­ki­ne ben­ze­di­gi­ni gö­rün­ce çok sa­sir­mis. Sa­ir Sen­li, “A­go­ra Mey­ha­ne­si sar­ki­si­ni çok faz­la be­gen­mem, ba­na gö­re faz­la oy­nak bes­te­len­mis. Un­lü ol­ma­yi hiç is­te­me­dim. Si­ir ki­ta­bi çi­kar­ma­ma ko­nu­sun­da ise yüz­de 99,9 hak­si­zim. En azin­dan si­ir oku­yu­cu­su­na hak­siz­lik edi­yo­rum” di­yor. Bir sü­re­dir yu­tak kan­se­ri­ne kar­si ver­di­gi mü­ca­de­le­yi ka­za­nan ve du­ru­mu gün­den gü­ne iyi­ye gi­den Onur Sen­li, ha­yat ar­ka­da­si Kiy­met Unut­ma Sen­li ile bir­lik­te ya­sa­dik­la­ri mü­te­va­zi evin­de, ha­ya­ti ve Ago­ra Mey­ha­ne­si si­i­riy­le açik­la­ma­lar­da bu­lun­du.

­A­GO­RA SI­I­RI NA­SIL OR­TA­YA ÇIK­TI?
1940 yi­lin­da Ada­pa­za­ri’n­da do­gan ve ba­ba­si­nin me­mu­ri­ye­ti ne­de­niy­le ço­cuk­lu­gu çe­sit­li il­ler­de ge­çen Sen­li, Iz­mir’­de Na­mik Ke­mal Li­se­si’n­de oku­du­gu yil­lar­da da­yi­si­nin ya­nin­da kal­ma­ya bas­la­mis. Us­kü­dar Mu­si­ki Ce­mi­ye­ti’­nin ku­ru­cu­la­rin­dan olan ba­ba­si Sa­ba­hat­tin Sen­li’­nin tel­ki­niy­le mu­si­ki ders­le­ri alan Onur Sen­li, ço­cuk­luk dö­nem­le­rin­den bu ya­na yaz­di­gi si­ir­le­rin ya­nin­da gü­zel sar­ki da oku­ya­bi­li­yor­mus. Sar­ki ha­li­ne ge­le­rek ünü­ne ün ka­tan Ago­ra Mey­ha­ne­si si­i­ri­nin or­ta­ya çi­ki­si­ni da yi­ne bir sar­ki te­tik­le­mis. Bir ai­le dost­la­ri­nin evi­ne mi­sa­fir ola­rak git­me­le­riy­le bas­la­yan öy­kü­yü Sen­li, söy­le an­la­ti­yor: “Ba­bam, ‘Bi­zim og­lan çok gü­zel sar­ki okur’ de­yin­ce ben kal­kip Se­la­hat­tin Pi­nar­’in ‘An­la­dim sev­me­ye­cek­sin be­ni naz­li çi­çek’ di­ye bas­la­yan hi­caz sar­ki­si­ni oku­dum. Mi­sa­fir ol­du­gu­muz ai­le de or­tan­ca kiz­la­ri­nin se­si­ni öv­dü. O kiz da göz­le­ri­ni ben­den ayir­ma­dan ‘Se­ni sev­mem de hak­siz, sev­dim de­mem de hak­siz, fa­kat ne­den in­saf­siz, sim­si­yah ba­kis­la­rin’ tan­go­su­nu oku­du. Ki­zin sar­ki­yi okur­ken ba­na ba­kis­la­rin­dan fe­na hal­de çar­pil­dim. Bu ta­ni­sik­li­ga rag­men çok faz­la gö­rü­se­me­dik. He­men son­ra okul­lar ka­pa­nin­ca on­lar bir sü­re­li­gi­ne bas­ka bir ken­te git­ti. O si­ra­da iki­mi­zin de ta­ni­di­gi bas­ka bir kiz ba­na asik ol­du­gu­nu söy­le­di. Ben bu tek­li­fi ka­bul et­me­dim. An­cak okul­lar açi­lip sev­di­gim kiz Iz­mir­’e dön­dü­gün­de sa­ni­yo­rum bu me­se­le­yi ög­re­ne­rek be­nim­le gö­rüs­mek is­te­me­di. Ona bir mek­tup yaz­ma­ya ka­rar ver­dim.”

­SI­IR, SA­I­RIN UNU­NU AS­TI
“­MEK­TU­BA, ‘Sa­na bu sa­tir­la­ri bir son­ba­har ge­ce­si­nin felç ol­mus kö­se­sin­den ya­zi­yo­rum’ di­ye bas­la­dim. Son­ra ar­ka­si gel­di. Ken­di ken­di­me ‘Bu si­ir ol­du ya­hu’ de­dim.” Ege Uni­ver­si­te­si Tip Fa­kül­te­si’­ne gi­ren Sen­li, fa­kül­te bün­ye­sin­de çi­ka­ri­lan Nes­ter isim­li ede­bi­yat der­gi­si­ne si­ir­ler ve­rir. Sev­gi­li­si­ne yaz­di­gi mek­tup­tan çi­kan si­i­ri, dö­ne­min mo­da­sin­dan et­ki­le­ne­rek In­gi­liz­ce bir isim­le “T­he Night, Wi­ne and Lo­ve” (Ge­ce, Sa­rap ve Ask) bas­li­giy­la Nes­ter Der­gi­si’­ni ha­zir­la­yan Ok­tay Dik­men­’e ulas­ti­rir. Dik­men, bas­li­gin çok uzun ol­ma­si ne­de­niy­le mi­zan­paj­da so­run ya­rat­ti­gi ge­rek­çe­siy­le si­i­rin için­de tek­rar­la­nan Ago­ra Mey­ha­ne­si’­ni bas­li­ga çe­ker. Der­gi mat­ba­a­ya bas­ki­ya git­ti­gin­de ay­ni mat­ba­a­da ba­si­lan Ege Eksp­res Ga­ze­te­si’n­de sa­nat ya­zi­la­ri ya­zan Sa­dan Gö­ko­va­li, te­sa­dü­fen si­i­ri gö­re­rek çok be­ge­nir ve ga­ze­te­de­ki say­fa­si­na ta­sir. Si­ir, Nes­ter Der­gi­si’n­den ön­ce ga­ze­te­de ya­yim­la­nir. Ya­yin son­ra­si çok be­ge­ni­len si­i­rin sa­de­ce Iz­mir’­den de­gil Di­yar­ba­kir, Sam­sun gi­bi bir­çok il­den tek­rar ya­yin­lan­ma­si ta­lep­le­ri ge­lir. O dö­nem­de el­den ele do­la­san si­ir, ül­ke ça­pin­da bir­çok si­ir der­gi­sin­de ya­yim­la­nir. Si­i­rin bu ka­dar ün­lü ol­ma­si­na sa­si­ran Sen­li, uzun bir sü­re bir si­i­rin sa­i­ri­ni as­mis ol­ma­si­na tep­ki du­yar.

­­”A­GO­RA TA­MA­MEN HA­YAL URU­NU”

O­NUR Sen­li, si­ir­de an­la­ti­lan Ago­ra Mey­ha­ne­si’­nin ha­yal ürü­nü ol­du­gu­nu, o dö­nem­de Ago­ra sem­tin­de­ki ko­ko­reç­çi mey­ha­ne­le­rin­den esin­le­ne­rek bu­nu kul­lan­di­gi­ni kay­de­de­rek söz­le­ri­ni söy­le sür­dü­rü­yor: “Iç­ki­ye bu­las­ti­gi­miz 19551960’­li yil­lar­da Ago­ra sem­tin­de ko­ko­reç­çi mey­ha­ne­le­ri var­di. Bas­ma­ne Ca­mi­si’n­den Ha­tu­ni­ye Ca­mi­si’­ne gi­der­ken sag­li sol­lu mey­ha­ne­ler­di. Ama ta­be­la­sin­da Ago­ra Mey­ha­ne­si ya­zan bir yer yok. Ge­ce­le­ri bek­çi dü­dü­gü son­ra­si bu mey­ha­ne­le­rin ke­penk­le­ri in­di­ri­lir, içe­ri­de si­ir­ler oku­nur­du. Çok son­ra­la­ri Is­tan­bul’­da bir tak­si so­fö­rün­den Ago­ra Mey­ha­ne­si isim­li bir mey­ha­ne ol­du­gu­nu duy­dum. 2006 yi­lin­da bir top­lan­ti si­ra­sin­da rah­met­li Ay­sel Gü­rel­’e sor­dum. O da Ba­lat’­ta ta­ri­hi bir Ago­ra Mey­ha­ne­si ol­du­gu­nu, an­cak ka­pan­di­gi­ni söy­le­di. Me­rak edip git­tim. Anah­ta­ri­ni bu­la­rak içe­ri gir­dim. Içe­ri gi­rin­ce çok sa­sir­dim. Si­ir­de an­lat­ti­gim gi­bi 3 kö­se­li bir mey­ha­ney­di. Bir ta­be­la bul­dum üze­rin­de 1890 ya­zi­yor­du. Var­li­gi­ni bil­me­di­gim bir mey­ha­ne­yi yaz­mis ol­ma­ma ha­la çok sa­si­ri­yo­rum.” seklinde konustu.