TURKIYE 2 haftadir yogun bir sekilde Osmanli’yi ve Muhtesem Yüzyil dizisini tartisiyor. Su siralar gündemde Muhtesem Süleyman ve Hürrem Sultan’in dillere destan aski var. Dizinin su ana kadar yayinlanan iki bölümünde 600 yillik imparatorlugun en parlak döneminden çok, Kanuni ve Hürrem’in iliskisi, saraydaki kadinlarin güç savasi ve entrikalar gösteriliyor. Osmanli Imparatorlugu’nun en büyük padisahi Kanuni’nin, kadin ve içkiye düskün bir kisilik olarak anlatilmasi genis kitleler tarafindan tepki toplamaya devam ederken, dizi de yayin hayatina devam ediyor. Tartismalarin odagindaki “Muhtesem Yüzyil”i, Torbalili Emekli Tarih Ögretmeni Hamit Soytürk’e sorduk. Dizinin fragmanini ve ilk bölümün gördükten sonra esi ve çocuklarina “Kesinlikle izlemeyin” uyarisi yaptigini söyleyen Soytürk, “600 yillik bir imparatorlugunun en parlak dönemindeki kiymetli bir padisahi zevk düskünü bir insan olarak lanse etmeleri, haremi entrika yuvasi gibi göstermeleri basta olmak üzere bir dizi yanlisi bünyesine barindiran bu diziyi izlemem, izlettirmem” dedi. “Geçmisi dogru ögrenmezsek gelecege güvenle bakamayiz” diyen Soytürk, “Kanuni çok inançli, ilim sahibi, kudretli, ileri görüslü bir padisahti. Dünyasi Hürrem’den ibaret degildi” dedi.

KANUNU DEGERLI BIR DEVLET ADAMIYDI

MUHTESEM Yüzyil isimli dizinin sadece senaristlerin kendi kafalarindaki Osmanli’yi yansittigini, gerçekle ilgisi olmadigini söyleyen tecrübeli tarihçi, bariz yanlisliklari su sekilde siraladi: “Kanuni Sultan Süleyman tahta geçtigi zaman çok iyi yetistirilmis bir devlet adamiydi. Daha 15 yasindayken Sebinkarahisar, Kefe ve Manisa’da sancak beyi olarak bulunmustur. Böyle yetistirilmis bir devlet adaminin tahta geçer geçmez harem hayatina dalmasi düsünülemez. Kaldi ki Yavuz Sultan Selim gibi bir babadan sonra tahta geçmistir. Osmanli Padisahlarinin hepsinde oldugu gibi Kanuni’nin de amaci kendisinden önceki padisahtan daha basarili olmak. Dizide birtakim tarihi gerçekler günümüz gençligine ve yöneticilerine isik tutmasi amaciyla islenebilirdi. Örnegin; Kanuni bir Avrupa seferine çikarken 200 bin kisilik bir ordu ile çikmistir ve bu ordunun 160 bin tanesi süvaridir(atli asker). Bu kadar kalabalik bir ordunun hangi gün, hangi saatte, nerede konaklayacagi, beslenme ihtiyaçlarinin nasil ve nerede giderilecegi tamamen bir plan ve program dâhilinde yapilmistir. Örnegin; 160 bin tane atin nerede sulanacagi, nerede yemlenecegi, askere nerede hangi tür yemek verilecegi ordu daha Istanbul’dan çikmadan planlanip büyük bir gizlilik içerisinde yürütülmüstür” dedi.

HAREM, EGITIM KURUMUYDU

SÖZ konusu dizide saray hayatinin ve haremin yanlis yansitildigini, haremin dedikodu ve entrikalarin döndügü bir kurum olmadigini söyleyen Hamit Soytürk, “Kanuni Dönemi Osmanli Imparatorlugu’nun en parlak ve en genis sinirlara ulastigi dönemidir. Böyle bir dönemin sadece harem hayatinin yansitilmasi en büyük yanlis. Osmanli Imparatorlugu’nda harem ayni zamanda bir egitim kurumudur. Hareme alinan bayanlar, burada 3 yil gibi bir süre saray kurallari, bilim, sofra adabi, misafir agirlama ve daha sayabilecegimiz birçok alanda egitime tabi tutulurdu. Daha sonra ancak uygun görülenler saray hizmetine alinirdi.  Ve padisahlarin cariyeleri özellikle Anadolu’dan seçilmezdi. Anadolu’dan gelen bir bayan ile evlenip çocuk sahibi olursa o hanimin ailesi ve soyu saray üzerinde etkili olur, diye bunu seçmiyorlardi” dedi.

HURREM DEVLET ISLERINE KARISAMAZDI

DIZININ ana karakterlerinden olan Hürrem’in de yanlis yansitildigini söyleyen Soytürk, “Hürrem Sultan saraya geldiginde 15 yasindadir ve 4 yil egitim aldiktan sonra cariye olmustur. Kanuni’nin çok deger verdigi ve sevdigi bir kisiliktir. Ancak Kanuni Dönemi’nde devlet islerinde hiçbir zaman etkili olmamistir. Kanuni’nin ölümünden sonra birtakim etkilerini görmek mümkün olmustur. Kanuni’nin dünyasi Hürrem’in etrafinda dönmüyordu. Tahtta kaldiginiz süre içerisinde Osmanli topraklarini oldugundan fazla genisleteceksiniz, yazdiginiz bir mektup ile Fransa kralinin tahtina sahip olacaksiniz ve tüm dünyaniz haremden ibaret olacak. Bu müm kün degil” seklinde sözlerini noktaladi.

MUHTESEM YANLISLARDAN BAZILARI

– Osmanli’da sehzadeler sakal birakmazdi.
Kanuni’de ilk tahta çiktiginda sakalsizdi.
– Padisah dizideki gibi idamlari
seyretmez. Ölen kisinin kanli gömlegi
infazdan sonra kendisine gösterilir.
– Kanuni tahta çiktiginda 26
yasindaydi. Halit Ergenç 41 yasinda.
– Hürrem Sultan 1506 dogumlu.
14 yasinda saraya geldi. Dizide
Hürrem’i canlandiran Meryem
Uzerli 27 yasinda.
– Kanuni tahta çiktiginda harem
Topkapi Sarayi’nda degil, eski
saraydaydi.
– Yabanci devlet elçileri dizideki
gibi yerlerde süründürülerek
huzura alinmazdi.
– Harem’de sadece padisahin
cariyeleri bulunmazdi.
Dizide öyle yansitildi.
– Yeniçerilerin kiyafetleri
dönemin kiyafetlerine uymuyor.
– Has odacibasi ve bazi vezirler kavuksuz
geziyor. Bu mümkün degil

TARIH, DERS ALINIRSA TEKERRUR ETMEZ

SARAY hayatinin disiplinli ve kurallara bagli oldugunu, fa-kat dizide sarayin ‘yolgeçen hani’ gibi gösterildigini söyle-yen Soytürk, “Osmanli Impa-ratorlugu’nda Kanuni, bizzat kendisi saray isleyisini yazili kurallara baglamistir. Bu yazili kurallarla bir yerde kendisini de baglamisti. Sarayda ye-mek yemenin bile kurallari var. Hayat o kadar basit degil-di. Hâlbuki çok kisa bir süre izleyebildigim dizide harem, belirli kurallari olmayan, adeta padisahin kendi zevklerine göre düzenledigi bir kurum gibi gösteriliyor. Kanuni de kadin düskünü ve alkol düs-künü bir kisi gibi gösteril-mekte. Tarih, kendisinden ders alinirsa tekerrür etmez. Böyle bir dizide toplumun ders alip ibret çikarabilecegi bilgiler verilmesi gerekirken, maalesef tam tersi yapiliyor”