Ovanin krali domatesin hasadi için artik haftalar kaldi. Torbali’nin dört bir yaninda yetisen kirmizi altin, ayni zamanda ekonominin de lokomotifi konumunda. Salça ve domates kurutma fabrikalari ve binlerce isçi, hasadi dört gözle bekliyor.

TORBALI ovasinin en çok ekilen ürünü domateste hasat tüm hiziyla devam ediyor. Torbali ovasinda yaklasik 45 bin dekarlik alanda yetistirilen salçalik, sofralik ve kurutmalik domatesler, Türkiye’nin dört bir yanina gönderiliyor. Ilçedeki salça fabrikalari, ovadan aldiklari domateslerden ürettikleri salçalari yurt içi ve yurt disi piyasasina satarken, kurutma yapan firmalar da günesin altinda kuruttuklari domatesleri dünyanin dört bir yanina gönderiyor. Geçtigimiz yil Istanbul Hal’ine Torbali ovasindan binlerce ton sofralik domates gönderildi. Geçen sene domatesin kilosundan 1,5 lira kazanan çiftçi, bu yil Istanbul’un Antalya’ya yönelmesiyle ürününü salça fabrikalarina 25 kurustan satmak zorunda kaldi.

 YILDA 500 BIN TON URETIM

45 bin dekarlik alanda üretimi gerçeklestirilen ‘Kirmizi Altin’ lakapli domates, çiftçinin degismez ürünü oldu. Fabrika açtiran ürün olarak da bilinen domatesin hasadinda artik sona gelindi. Son yillarda tarimsal sanayinin bas taci olan domates, salça, kurutulmus ve dondurulmus gida fabrikalari tarafindan islenerek 60 ülkeye gönderiliyor. Çiftçilerin domatesi tercih etmesinde en büyük etken ilçede dev markalara ait domates islenen fabrikalarin bulunmasi. Ureticiler, satmakta zorluk yasayabilecekleri pamuk yerine kolaylikla pazarlayabilecekleri domatesi ekmeyi tercih ediyor. Torbali’da her yil ortalama 500 bin ton domates üretimi gerçeklestiriliyor. Domatesin yüzde 60’i salçalik olarak kullanilirken, geriye kalan yüzde 35’i kurutmalik, diger yüzde 5’lik kismi ise sofralik olarak tüketiliyor.

  ‘UMDUGUMUZ SATISI YAPAMADIK’

Bu yil büyük umutlarla hasat edilen domates, üreticisine istedigini veremedi. 2013 yilinda, Istanbul’dan gelen tüccarlar sofralik domates alimi yaparak adeta ovayi ihya etmisti. 20-25 kurusa satilan salçalik domatesler, Istanbullu tüccarlar sayesinde 5 kati fiyata satilmisti. Fakat bu yil beklenen alici gelmeyince çiftçi mecburen salça fabrikalarina yöneldi. Domates üreticisi Alaattin Yildiz: “ Geçen yil domatesten çok iyi para kazandik. Fakat bu yil Istanbullu tüccarlar Antalya’ya yönelince umdugumuz satisi yapamadik. Ovada yetistirilen ürünün neredeyse tamami salça fabrikalari tarafindan alindi” diye konustu.

  OVANIN TEK HAKIMI

Hem çiftçinin hem de tarimsal sanayinin gözdesi olan domates Torbali’da en çok Subasi, Ahmetli, Özbey ve Pamukyazi bölgesinde ekiliyor. Torbali merkezdeki çiftçiler tarafindan da yogunlukla tercih edilen domates, Atalan, Yeniköy, Kirbas mahallesindeki çiftçilerinin de gözde ürünleri arasinda yer aliyor. Arazilerde hasat edilen domatesler genellikle kamyon ve traktörlerle sözlesme yapilan fabrikalara teslim ediliyor. Sözlesme, sezon basinda yapiliyor. Çiftçiler zaman zaman fiyat düsüklügünden yakiniyor.

 DUNYAYA DOMATES SATIYORUZ

Tukas, ürünlerini AB ülkeleri, ABD, Avustralya, Japonya, Afrika ülkeleri ve Orta Dogu ülkelerine ihraç ediyor. Bapa Gida ürünlerini Amerika, Italya, Hollanda, Belçika gibi birçok Avrupa ülkelerine gönderiyor. Tat, 75 gün süren domates sezonunun sonunda elde edilen salçayi, 52 ülkeye ihraç ediyor. Urettigi kurutulmus domatesleri 13 ülkeye ihraç eden VSM Gida’nin yurtdisinda 30′a yakin müsterisi var. Yurtdisinda Avrupa Birligi ülkelerinden Japonya’ya, Yeni Zelanda’dan Kanada’ya kadar genis bir alana ihracat yapan Özgörkey Gida, sektörün devlerinden. Salçalik domatesin yani sira ilçede kurutma islemi de yapiliyor. 2005’te bu yana her yil binlerce ton domates kurutuluyor.GÖKHAN YALKALK