Devlet Arsivlerinde Torbali’nin adinin nereden geldigi ile ilgili arastirma yapan YerelTarihçi Yasin Kayis 19.yy’ya dayanan birçok rivayeti çürütecek bir belgeye ulasti.

TORBALI adinin nereden geldigi ile ilgili 20ye yakin rivayet dillendirilse de bugüne kadar hiçbir resmi kaynakta kesin bir bilgiye yer verilemedi. Kimisi bir dervisin, kimisi bir agaçtan elde edilen baldan, kimisi Metropolis’ten geldigine dayanan rivayetler halk arasinda dolasirken Torbali Belediyesi Kent Arsivi’nde de konuyla ilgili çalisma baslatildi. Devlet Arsivlerinde konuyla ilgili arastirma yapan Yerel Tarihçi Yasin Kayis 19.yy’ya dayanan birçok rivayeti çürütecek bir belgeye ulasti. Torbali adinin geçtigi belirlendigi 1823 tarihli ilk Osmanli belgesine ulasildi. Bu tespitler Kent Arsivi kapsaminda yürütülen kitap çalismasi sirasinda gerçeklesti. Kitap mayis ayi sonlarinda okuyucuyla bulusacak.

ÖNCE KIZILHISAR, SONRA TORBALI

TORBALI adi ile ilgili tespitleri hakkinda bilgi veren Yasin Kayis, “Belirleyebildigimiz kadariyla “Torbali” adindan söz eden ilk kisi 1675’te Izmir’den Efes’e giden Fransiz gezgin J. Spon’dur. Kaplancik, Özbey, Yeniköy ve Ahmetli güzergahini izleyen Spon ve arkadaslari Metropolis civarinda mola vermislerdir. Gezi notlarinda yöreyi ayrintili olarak tasvir eden Spon, ovada ayrica “Torbali” adiyla bir köy oldugunu belirtmistir. Torbali adinin geçtigi bizim belirleyebildigimiz ilk Osmanli belgesi ise 1823 tarihlidir. Söz konusu belgede Rum ayaklanmasi dolayisiyla bölgede güvenlik sorunu yasandigi belirtilmekte, haberlesmenin düzenli saglanabilmesi için “Kizilhisar Kazasi’nin Torbali köyünde” bir menzilhane insa edilmesi emredilmektedir” seklinde konustu.

RIVAYETLERIN BIRÇOGU ÇURUDU

BU belgeler Torbali adini demiryolunun yapildigi döneme ya da Sultan Abdülhamid’in yörede çiftlikler edinmesine baglayan rivayetleri çürüttügünü söyleyen Kayis, “Zira bu söylencelere göre Torbali adi 1860 1890’li yillara dayanmaktadir. Bu söylencelerden en ünlüsü ise “Torbali” adini “Murat Bey”e dayandirmaktadir. Pek çok kisinin bildigi bu söylenceye göre Sultan Abdülhamid’in çiftligine fidanlar diken Murat Bey, fidanlarin zarar görmemesi için develerin agzina “Torba” baglanmasini emretmis, yöre daha sonra “Torbali” adiyla anilmaya baslanmistir. Simdilik bu adin nereden geldigini belirleyememis olsak da “Torbali” adinin çok daha eski oldugunu
belgelendirebildik” dedi.