DEVLETE ‘hanci’, hükümetler ve hüküm-ranlara ise ‘yolcu’ yakistirmasi uygun düser.

Son iki yüzyilda olusan ‘özyönetim’ ya da ‘halk iradesini’ öne çikaran yönetim modellerinde ‘devlet’ kavraminin ayri bir yeri ve daima öncelikli konumu bulunmaktadir.

Kita ve ada Avrupa’sinda sanayi devriminin hemen sonrasinda kendisini gösteren o dizginlenmeyen vahsi kapitalizm karsisinda son derece güçsüz kalan ‘bireyleri’ koruyup, kollayacak refleksler, birer birer yasanarak gelistirilirken, Osmanli zihniyeti, her adimda geri kaldigi gibi bu konuda da sessiz seyircil-igini devam ettiriyordu.

Ta ki Cumhuriyete kadar…

Bugün eksigine-gedigine ragmen ulasilan bireysel hak ve özgürlüklerin ana kaynagi Cumhuriyet ve onun degerleridir.

Her ne kadar begenmeyenleri, yerine ikame edecekleri bazi formülleri olanlari olsa da, gelinen noktadan daha ilerilere gidilebilecek tek yolun rehberi yine Cumhuriyetin degerleridir.

Nasil mi?..

Laikligin korunmasi… Hukuk’un evrensel normlarla geleneksellestirilmesi…
Ve sosyal yapilarin sosyal devlet potasi içerisinde homojenlestirilmesiyle…

Olur…

Inanç özgürlügünü ve din-devlet beraberligini saç telinin görülüp-görülmemesi üzerin bina eden tartismalarla mesafe alinmasi olanak disi

Ustünlerin hukukunu ters-yüz etmek için yola çikip, yönetimlerin üstünlügünü hukuk’a fark-li renkte bir cübbe gibi giydirmeye çalismak-la evrensel kodlar yakalanmaz.

Zengini daha zengin, fakiri daha fakir ya-pan sosyoekonomik politikalarla sosyal devlet-sosyal adalet saglanamaz.

Sagligin ticarilestigi…
Çogu emeklinin evinde bakmak zorunda ol-dugu issizi varken, agizlarina çalinan bir par-ça balla yetinilmesi istemekle…
Bedava kömüre, yesil karta, sadakaya dayali sosyal devlet anlayisiyla…

Bu gemiyi yürütmek imkansiz…
Belki de istenen sey bu…

Refahin alt katmanlara ulastirilmasi ve payla-simdaki adaletsizligi önlemek öyle bilinme-yen, beceri gerektiren bir sey degil. Tümüyle ‘anlayis’ odakli bir süreç.

Peki neden yapilamiyor?..
Bilerek, istenerek yapilmiyor.

Çünkü bazi temel kavramlari tartismaya açip olgunlastirabilmek için toplumsal travmalara ihtiyaç duyulur. Sosyal bütünlügün kendi i-çinde ayristirilip, kategorize edilmesi gerekir.

Güçlü sosyal devletlerin etnisiye gibi bir so-runu olmaz. Kimse kimsenin kökü-kökeniyle ugrasmaz.

Ve yine insanlara fukaraliklari ‘kader’ olarak kabul ettirilebilinirse, dinin siyasal kimliginin alt yapisi hazirlanmis olur.

Amaciniz ‘Ulus Devleti’ tartismaya açmak ise…
Is-as vermede biraz cimri olmalisiniz.

Derdiniz ‘Laiklik’ kavramini yeni bastan tarif etmek ise… Fakirligi bir sosyal birim olarak ‘muhafaza ve müdafaa’ etmelisiniz.

Varoslariniz olmali…

Her hayvan terbiyecisinin bir elinde yem, digerinde kirbaç bulunur. Istedigi hareketi görünceye kadar her iki elini de ustaca kullanir.