BIZIM halk hikâyelerimizde, masallarimizda yilan motifi çok geçer.
Sahmaran Yilanli Kale vb. masallarinin yaninda romanlara da konu olmustur: Yilani Öldürseler, Yilanlarin Öcü gibi. Bu durum yalnizca bizim halkimizin yaratilari degildir. Tüm dünyada benzer konulara rastlanir. Temizligin, safligin simgesidir.
Korkunun sembolüdür. Tibbin armasi, panzehirdir. Yani ilacin kendisidir yilan. Bu nedenle toplayicilari vardir, alinir satilirlar da.

Mitolojide de yer verilir yilanlara.
Odeseus trajedisinde sürekli ortaya çikan önemli görevler üstlenen Teiresiaj adli kâhi-nin niçin kör oldugu konusunu anlatilan iki öykü vardir.
Ilki söyle: Teiresias bir gün savas tanrisi ve Zeus’un kizi olan Atena’yi çiplak görür. Onun güzelligi karsisinda kendinden geçer. Oysa Atena, birisinin kendisini çiplak olarak seyret-mesine kesinlikle dayanamazmis.

Çünkü o, erkeklerin cinselligi ile degil, zeka-lariyla ilgilenen bakire bir tanriymis. O babasi Zeus’un basindan dogmus, bas dogumluymus. Arzu edilmek yerine korkulmayi tercih edermis. Teiresias’in bakislarinda arzuyu görmüs, elini yildirim hiziyla onun gözlerine koyarak kör olmasini saglamis…

Teirresias’in annesi o kadar üzülmüs ki Athena vicdan azabi çekmemek için çantasindaki yilana onun kulaklarini temizletmis. Teiresias o andan itibaren kuslarin dilini anlamaya baslamis. Kehanette bulunacagi zaman kuslari dinlermis.

Ikinci versiyonu da su sekildedir:
Teiresias henüz genç adamken ormanda dolas-maya çikmis ve çiftlesmekte olan iki yilan görmüs. Gördükleri onu büyülemis; ama bir yandan da yakisik almaz bir durum oldugunu düsünmüs. Eline aldigi bir sopayla hayvanlara vurmaya baslamis. Oysa bunlar kutsal yilan-larmis.

Disi olani öldürdügü an da kendisi de bir kadina dönüsüvermis.
Yedi yil fahiselik yapmis. Yedi yil sonra tesadüfen ormanin ayni yerinde bir çift yilanin çiftlesmesine yine tanik olmus ve bundan yine igrenmis. Yine eline bir sopa alarak hayvan-lara vurmaya baslamis. Bir süre sonra erkek yilan, sopa darbelerinden ölünce Teiresias aninda tekrar bir erkege dönüsüvermis.

Hem kadinligi hem erkeligi yasayan Teiresi-as’a bas tanri Zeus ve karisi Hera bir tartisma sonucunda ona bir hakemlik verirler: “Sevisir-ken kim zevk alir? Erkek mi, kadin mi? Bu-nun, her ikisini de yasayan ancak sen bilirsin.” Teiresias bir an bile duraksamadan cevabi yapistirmis: “Sevismekten alinan zevkin tamami on ise, bunun dokuzu kadina biri ise erkege aittir.”
Bahsi Zeus kazanmis. Hera kizginligindan Teiresias’in gözlerini oracikta kör edivermis. Ona gözlerinin isigi yerine bir ‘iç bakis’ yani gelecegi görme yetenegini vermis.
Iste Odeseus trajedisindeki kâhinin öyküsü böyle…

Bizde de bu tür öyküler vardir dedik.
Sahin Çok anlati, babaannesinden dinlemis: Menemen’de oturduklari yillarda sagilan ko-yunun sütünü asmadan sarkip içen bir yilan varmis. Hatta sütü kuyuya sarkittiklarinda dahi bidonlardan içermis.
Ama kimseye dokunmazmis bu yilan. Sonra ne olduysa bu yilani öldürmüsler.(Güya) Evin bereketi kaçmis, çocuklari dagilmis, agillari yanmis…
Rahmetli anam da, “Her evin bir yilani vardir, korur evi” derdi…
Yerinizden firladiginizi görür gibi oluyorum. Ama öyle derdi iste.
Nedendir, bilmiyorum.
Çocuklugumuz bag damlarinda, zeytin agaç-lari altlarinda geçti. Yilanlari görürdük, do-kunmazdik; onlar da bize dokunmazlardi. Yilan düsmandir, diyenler olabilir. Ama eko-sistemin bir parçasi onlar… Eskiden her evin bacasina bir leylek yuva yapardi. Simdilerde leylek göremiyoruz, yok ettik onlari, gelemi-yorlar. Dag köylerinde tarla fareleri o kadar çogalmislar ki zeytin agaçlarinin köklerini yiyorlarmis… Yilanlar yok, fareler çogali-yor… Yilani öldürmeseler, diyesi geliyor insanin. Bugünlük de bu kadar. Hosça kalin, dostça kalin.